Μια πρόταση - σχέδιο για την ήπια τουριστική ανάπτυξη στα εδάφη της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας

Προς τον Δήμο Φοινικαίων - Προς τον Δήμο Δρόπολης και Πωγωνίου 

(Επιστολή που απεστάλη στις δυο Δημοτικές Αρχές)  

Κοινοποίηση:

-Προς τη ΔΕΕΕΜ Ομόνοια, προς τη Νεολαία της, προς τα παραρτήματά και τις αντιπροσωπίες της

-Προς τα κόμματα ΚΕΑΔ και ΕΕΜΜ

-Προς την Ελληνική Πρεσβεία στα Τίρανα και προς τα Γενικά Προξενεία Αργυροκάστρου και Κορυτσάς

-Προς τις Αδελφότητες, Ενώσεις, Ομοσπονδίες της διασποράς, προς τα Πολιτιστικά Σωματεία του Ελληνισμού στην Αλβανία

Αγαπητέ Δήμαρχε,

Αγαπητοί δημοτικοί σύμβουλοι,

Αγαπητοί συμπατριώτες:

Το θέμα για το οποίο θα σας απασχολήσουμε είναι μια συγκροτημένη, κοινοτική προσπάθεια για τον τουρισμό με στόχο την βελτίωση της ζωής των εναπομεινάντων κατοίκων του Δήμου σας, της πιθανής επιστροφής (ακόμα και για το χρονικό διάστημα που διαρκεί η τουριστική περίοδος) συμπατριωτών σας και γιατί όχι; τη διάνοιξη νέων οικονομικών δυνατοτήτων και νέων τομέων από μια πιθανή τροφοδότηση μέσω του τουρισμού. Είναι ένα σχέδιο κατά το δυνατόν τοπικοποιημένο και συνεργατικό για έναν ήπιο τουρισμό, που θα αξιοποιούνται τα καλά προϊόντα του τόπου για καθημερινή κατανάλωση των επισκεπτών, που θα προβάλει τις ιστορικές και τις φυσικές ομορφιές του τόπου, που θα δημιουργεί ανθρώπινες σχέσεις, θα αφήνει το αποτύπωμά του στον επισκέπτη και θα επωφελείται αποκλειστικά η Κοινότητα.

Εμείς είμαστε απλοί, καθημερινοί άνθρωποι, με δεσμούς που έχουμε με τον τόπο σας ή επιλέξαμε να έχουμε και αποτελούμε απλά μέλη μιας ευρύτερης συνάντησης Ελλαδιτών – μελών της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας, που επιθυμεί την επιβίωση, τη μακροημέρευση, την επιστροφή -όσων το επιθυμούν στις πατρογονικές τους εστίες-, πάντα σε ειρηνική και δημιουργική σχέση με το σύνοικο αλβανικό στοιχείο και τους άλλους λαούς.

Ωστόσο, πριν την παράθεση της πρότασής μας θα θέλαμε να επισημάνουμε κάποια σημεία τα οποία θεωρούμε ότι είναι οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την εξέλιξη του όποιου σχεδίου για τον τουρισμό:

1. Η ενεργοποίηση των αδελφοτήτων στην Ελλάδα και στα ξένα, με προτεραιότητα σε όμορες περιοχές της ελλαδικής Ηπείρου αποτελεί την απαραίτητη κοινωνική βάση.

2. Είναι ένα σχέδιο που θα δημιουργήσει πρόσκαιρες πιθανές συγχύσεις: αμφιβολίες για τις προθέσεις όσων προσπαθούν, ανταγωνισμούς, έριδες, εκδηλώσεις τοπικισμού κ.λπ. Το σχέδιο αυτό, που είναι “επί χάρτου”, είναι προορισμένο να αλλάζει με βάση τις ιδιαιτερότητες, τις αντικειμενικές δυσκολίες και τις προτεραιότητες που θα τεθούν. Είναι μόνο μια αρχική σύλληψη για μια ολοκληρωμένη προσπάθεια.

3. Είναι ένα σχέδιο που αν αρχικά υιοθετηθεί ακόμα κι από λίγους στη συνέχεια θα φανούν στην πράξη οι ωφέλειες για όλους. Το παράδειγμα είναι η πιο ζωντανή σχέση με την πραγματικότητα.

4. Τίποτε δεν μπορεί να λειτουργήσει με απόλυτη αρτιότητα. Λάθη θα συμβούν και ιδιαίτερα στην αρχή.

5. Αποφασιστικό ρόλο θα παίξει η ειλικρινής επιμονή της δημοτικής αρχής, οι διοικήσεις των Κοινοτήτων στα χωριά του Δήμου σας και των πρώτων που θα στηρίξουν την προσπάθεια στο δημιουργηθούν οι κατάλληλες κοινωνικές συνθήκες αποδοχής του σχεδίου.

6. Ο στόχος του σχεδίου δεν είναι μόνο οικονομικός αλλά και κοινωνικός. Ο τουρισμός είναι ευκαιρία γνωριμίας με άλλες κοινωνικές τάσεις που μεταφέρουν οι επισκέπτες αλλά και προβολής της ιδιαίτερης ταυτότητας του τόπου που είναι ευάλωτη στις μέρες μας. Είναι ένας ήπιος τουρισμός απέναντι στον άγριο - μαζικό τουρισμό των καταναλωτών της εικόνας και της εφήμερης διασκέδασης.

7. Για την επίτευξη του στόχου αρχικά χρειάζονται κάποιες πιστώσεις και διευκολύνσεις από τη δημοτική αρχή, όχι μεγάλες αλλά, απαραίτητες ώστε να ξεκινήσει απρόσκοπτα το έργο της. Ένας δημοτικός υπάλληλος ο οποίος ένα μέρος του χρόνου εργασίας του θα το αφιερώνει γραμματειακά στην υπόθεση της επιτροπής και πιθανόν και ένα αρμόδιο γραφείο για την επιτροπή Τουρισμού. Όσοι άλλοι θα είναι μέλη της θα απασχολούνται εθελοντικά στην Αλβανία, στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό. Πιστώσεις θα χρειαστούν για: έναν ή δυο Η/Υ με σύγχρονες προδιαγραφές, χαρτί εκτύπωσης, αναλώσιμα κλπ., για συνδέσμους σε διαδικτυακές επικοινωνίες, για μεταφράσεις, για κάποια έξοδα διοργάνωσης εκδηλώσεων, καύσιμα κλπ.

Τα παρακάτω είναι δεν κάποιες “καλές ιδέες” που τις αναθέτουμε σε κάποιους άλλους – άλλες, ώστε να αποποιηθούμε την ευθύνη μας απέναντι στην ιδιαίτερη πατρίδα που έχουμε ή επιλέξαμε να έχουμε. Συνεπώς, στην παρακάτω πρόταση τοποθετούμε και τη δική μας ευθύνη να την υποστηρίξουμε με όσες δυνάμεις έχουμε στην Ελλάδα για την πορεία των παρακάτω βημάτων.

Ποια μπορεί να είναι τα βήματα;

1. Κατ’ αρχήν είναι απαραίτητο ο Δήμος σας να ιδρύσει ή να ενισχύσει (εφόσον λειτουργεί) μια μόνιμη Επιτροπή Τουρισμού η οποία θα έχει και την κεντρική ευθύνη και εποπτεία για τη συλλογή, την επεξεργασία, τη συνεργασία και επικοινωνία με όλους τους ενδιαφερόμενους, με τους εθελοντές και τους ειδικούς, η οποία θα συνεδριάζει σε τακτική βάση (ανά μήνα ή ανά δυο μήνες) σε μια ανοιχτή διαβούλευση που θα προσκαλεί με διαδικτυακή σύνδεση.

-Η Επιτροπή μπορεί να έχει τη δική της ατζέντα, πάντα σε συνεργασία με τη Δημοτική Αρχή και το Δημοτικό Συμβούλιο, θα μπορεί να έχει τη δική της ιστοσελίδα υπό την ευθύνη της Δημοτικής Αρχής έτσι ώστε να παρουσιάζει τις προτάσεις αλλά και τα βήματα τα οποία έχει πραγματοποιήσει, θα είναι ένας κεντρικός οργανισμός ο οποίος θα έχει τα απαραίτητα δεδομένα για τον Τουρισμό στην περιοχή.

-Η Επιτροπή είναι ένας οργανισμός ο οποίος αναλαμβάνει την ευθύνη να προσκαλεί τουλάχιστον δυο φορές τον χρόνο, στην περιοχή σας, στην Ελλάδα ή και στο εξωτερικό σε κεντρικές εκδηλώσεις προκειμένου να αξιολογεί τα βήματα που έγιναν και τις προτάσεις που έχουν τεθεί.

-Η Επιτροπή αυτή μπορεί να αναζητήσει ανθρώπους που έχουν ασχοληθεί με ζητήματα προβολής της ιδιαίτερης ταυτότητας της περιοχής (συγγραφείς, καλλιτέχνες κλπ. από την περιοχή) ώστε αυτοί να έχουν συμμετοχή με προτάσεις, να αναζητήσει επιστήμονες από τον τόπο που θα συμβάλουν σε αυτήν την προσπάθεια.

-Η Επιτροπή αυτή θα έχει την ευθύνη να προσκαλεί σε συγκεντρώσεις στα χωριά της επικράτειας του Δήμου σας, σε ανοιχτές συγκεντρώσεις και διαδικτυακή σύνδεση με τη διασπορά (όπου αυτό είναι δυνατόν) στα χωριά.

-Η Επιτροπή αυτή, αντίστοιχα, θα μπορεί να προσκαλεί σε συγκεντρώσεις στην Ελλάδα με τις αντίστοιχες Αδελφότητες σε διαδικτυακές συνδέσεις με τον γενέθλιο τόπο.

-Η Επιτροπή αυτή θα είναι ο επίσημος φορέας με τον οποίο θα επιδιωχθεί να έρχονται σε επαφή για τις εκδρομές που πραγματοποιούν σύλλογοι, αδελφότητες ή και τουριστικά γραφεία.

-Η Επιτροπή αυτή θα επιδιώξει να βρει μεταφραστές έτσι ώστε το έργο της να προβάλλεται στα ελληνικά, στα αλβανικά και σε άλλες ξένες γλώσσες.

-Η Επιτροπή αυτή τρεις ή τέσσερις φορές τον χρόνο κάνει τον απολογισμό της ενώπιον του Δημοτικού Συμβουλίου καθώς και σε ανοιχτές συγκεντρώσεις.

-Η Επιτροπή αυτή μπορεί να συνεργάζεται με τον όμορο αναγνωρισμένο ελληνικό μειονοτικό Δήμο αλλά και με Δήμους από την Ελλάδα δίνοντας προτεραιότητα σε αυτούς που διατηρούν μεγάλες συγκεντρώσεις συμπατριωτών.

-Η Επιτροπή αυτή συνεργάζεται με την εκπροσώπηση της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας, με τα ελληνικά μειονοτικά κόμματα, με τις οργανώσεις της Ομογένειας στο εξωτερικό και στην Ελλάδα, με την Ελληνική Πρεσβεία και τα ελληνικά προξενεία στην Αλβανία.

-Η Επιτροπή αυτή συνεργάζεται με τα αρμόδια υπουργεία της Αλβανίας και της Ελλάδας, τους αρμόδιους ακολούθους στις ξένες πρεσβείες στην κατεύθυνση εξεύρεσης πόρων, τεχνογνωσίας και προβολής της δράσης της.

2. Η Επιτροπή αυτή μπορεί να ιδρύσει μια δημοτική Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρία, η οποία θα είναι η επιχείρηση που θα διαχειρίζεται οικονομοτεχνικά το σχέδιο τουριστικής οικονομίας και ανάπτυξης στον Δήμο σας. Θα είναι δηλαδή ο ενδιάμεσος μεταξύ του παρόχου καταλύματος και του επισκέπτη, που θα καλωσορίζει αυτόν και θα του δίνει όλες τις δυνατότητες και τις πληροφορίες για τον τόπο, που θα έχει το κεντρικό τουριστικό περίπτερο της περιοχής, που θα καταβάλει το ποσοστό ενοικίασης στον ιδιοκτήτη και κάτω από διαφανείς διαδικασίες θα καταβάλει στο ταμείο της κοινότητας που ανήκει η ενοικιαζόμενη κατοικία, το ποσοστό από την ενοικίαση. Το τελευταίο ποσοστό από τις ενοικιάσεις θα μπορεί να τροφοδοτεί την ανάπτυξη του τουρισμού στην περιοχή και θα μπορεί να επενδύεται σε χωριά αναλόγως με τη συμμετοχή τους σε αυτήν την προσπάθεια. Δηλαδή τα ποσοστά ενοικίασης σε ένα χωριό θα πιστώνονται στον λογαριασμό του για την τουριστική επένδυση σε αυτό. Π.χ θα μπορεί το ποσό που αναλογεί για το χωριό (από την ενοικίαση των σπιτιών σε αυτό) να πιστωθεί για την έκδοση ενός τουριστικού βιβλίου για ένα μνημείο που του ανήκει, για την έκδοση αναμνηστικών καρτών του χωριού, για την επισκευή ενός σπιτιού για την οποία θα αμείβει τους μάστορες και θα αμείβεται από τον ιδιοκτήτη, για την ανακαίνιση ενός ιστορικού καλντεριμιού, για τη σήμανση σε δασική έκταση ενός χωριού, για τη σήμανση σε ένα ιστορικό ή φυσικό μνημείο, για μια εκδήλωση κλπ.

3. Η Επιτροπή σε συνεργασία με τη δημοτική Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρία και τις διοικήσεις των Κοινοτήτων των χωριών του Δήμου σας μπορούν να κάνουν καταγραφή άδειων σπιτιών και θα έρχονται σε συνεννόηση με ιδιοκτήτες που θα ήθελαν να μεσολαβήσει για την ενοικίασή τους. Η Επιτροπή σε συνεργασία με τη δημοτική Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρία μπορούν να προτείνουν τη μετατροπή άδειων δημοτικών κτιρίων σε ξενώνες ή και τοπικά μουσεία θεματικά (μουσείο λαογραφικό, μετανάστευσης, εκπαίδευσης, κλπ.). Κάνουν καταγραφή των επαγγελματιών που συνδέονται με τον τουρισμό και την προμήθεια καταναλωτικών αγαθών. Δηλαδή πραγματοποιούν καταγραφή εργαστηρίων τροφίμων, αρτοποιείων, ψυχαγωγικών καταστημάτων, ξενοδοχείων, ξενώνων, δωματίων προς ενοικίαση, κοπαδιών, τυροκομείων, λαχανόκηπων και περιβολιών, ταβερνών, εστίαση, βοτανοκαλλιέργεια, κλπ. Ο στόχος είναι η προμήθεια των καταλυμάτων με όσο το δυνατόν ντόπια υλικά, έτσι ώστε το όφελος να αποδίδεται στον ντόπιο πληθυσμό.

4. Η Επιτροπή σε συνεργασία με τη δημοτική Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρία είναι υπεύθυνες για την εγκατάσταση κεντρικού και περιφερειακών τουριστικών περιπτέρων (μπορεί να είναι και μεταφερόμενα π.χ τροχόσπιτα κατάλληλα φιλοτεχνημένα με λογότυπα και εικόνες της περιοχής).

5. Η Επιτροπή σε συνεργασία με τη δημοτική Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρία μπορούν να εκδίδουν αναμνηστικές κάρτες (με παλιές εικόνες και νέες), να εκδίδουν χάρτες της περιοχής του Δήμου με τα ιστορικά και φυσικά μνημεία, τις οδικές αρτηρίες, γενικές πληροφορίες κλπ. να εκδίδουν οδηγούς με πλήρη στοιχεία για την περιοχή του Δήμου, να εκδίδουν τουριστικά βιβλία με την ιστορία του τόπου σε διάφορες γλώσσες εκτός της ελληνικής. Δημιουργούν ηλεκτρονικό χάρτη διαδραστικό με όλα τα παραπάνω σε όσες περισσότερες γλώσσες μπορούν. Ασχολούνται με την παραγγελία κατασκευής τουριστικών αναμνηστικών αντικειμένων, σε συνεργασία με ζωγράφου ή γλύπτες, που αποτυπώνονται στοιχεία της ελληνικότητας της περιοχής (π.χ. κεραμικά με εικόνες από μοναστήρια, αρχαιολογικούς χώρους, κοσμήματα με λογότυπα που εκφράζουν την ιστορία της περιοχής, σημειωματάρια, T-shirt, παιχνίδια κλπ).

6. Η Επιτροπή σε συνεργασία με τη δημοτική Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρία διαμεσολαβούν και διατυπώνουν σχέδιο στο μέτρο του δυνατού για την ανάπτυξη της τυποποίησης και συσκευασίας των προϊόντων του τόπου με βάση τους νόμους της χώρας προς τα αρμόδια υπουργεία της Ελλάδας και της Αλβανίας. Αναζητούν το νομικό καθεστώς των προϊόντων ΠΟΠ (Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης) για φημισμένα προϊόντα όπως το κρασί, το τσίπουρο, η σιλίρα κλπ) έτσι ώστε να παράγονται με ταυτότητα σε εργαστήρια και να διατίθενται σε ιδιωτικά ή συνεταιριστικά καταστήματα.

7. Η Επιτροπή σε συνεργασία με τη δημοτική Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρία καταγράφουν λεπτομερώς τα ιστορικά και τα φυσικά μνημεία του τόπου, αναφέρονται στην κατάστασή τους. Συνεργάζονται με τις αρμόδιες υπηρεσίες της χώρας και διεκδικούν τόσο την αποκατάστασή τους όσο και την προβολή τους με έννομο δικαίωμα συμμετοχής της κοινότητας στη διαχείριση, στη συντήρηση και στα έσοδα από την επισκεψιμότητα. Συνεργάζονται με πανεπιστημιακούς από την Ελλάδα, την Αλβανία αλλά και από διάφορες χώρες που έχουν επιδείξει ενδιαφέρον για αυτά.

8. Η Επιτροπή σε συνεργασία με τη δημοτική Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρία αναζητούν δυνατότητες πιστώσεων από τα δυο κράτη που έχουν έννομο ενδιαφέρον για την Εθνική Ελληνική Μειονότητα, από την ΕΕ καθώς και από αρμόδιες επιτροπές της ΕΕ, με στόχο την ανακαίνιση κτιρίων δημοσίου ενδιαφέροντος, παλαιών δρόμων και μονοπατιών, προώθησης του τουριστικού αποτυπώματος κλπ. καθώς και υποδομών που ευνοούν αυτήν την προσπάθεια.

9. Η Επιτροπή σε συνεργασία με τη δημοτική Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρία διοργανώνουν πανηγύρεις – εκθέσεις προϊόντων, ιστορικές εκδηλώσεις γνωριμίας του τόπου. Διοργανώνουν διαγωνισμό για την φιλοτέχνηση λογότυπου για την ευρύτερη περιοχή ή και για διάφορους τόπους. Διοργανώνουν καλλιτεχνικά δρώμενα, εκθέσεις ενδιαφέροντος, συναυλίες, κλπ. Η Επιτροπή σε συνεργασία με τη δημοτική Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρία και σε συνεργασία με τις Αδελφότητες και τις αντίστοιχες Κοινότητες μπορεί να διοργανώνει πεζοπορίες σε ορεινές διαδρομές.

10. Η Επιτροπή σε συνεργασία με τη δημοτική Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρία συνεδριάζουν και σε ανοιχτές διαβουλεύσεις και σχεδιάζουν στο μέτρο του δυνατού προτείνοντας νέους οικονομικούς τομείς επάλληλους με την τουριστική οικονομία για την περιοχή.

Η σύντομη παραπάνω παράθεση δεν εξαντλεί τις δυνατότητες που έχει ο ευλογημένος τόπος του Δήμου σας αλλά δίνει μια σχετική εικόνα την οποία βασίσαμε σε πραγματικά στοιχεία από την έρευνά μας για τις δυνατότητες που προσφέρονται. Ο τουρισμός δεν αποτελεί μονόδρομο αλλά μια μόνο δυνατότητα που μπορεί να συνδεθεί με τον προκομμένο παραγωγικό και πνευματικό κόσμο που διακρίνει την Εθνική Ελληνική Μειονότητα. Αν κρίνετε πως η πρότασή μας μπορεί να έχει ενδιαφέρον για εσάς, είμαστε στη διάθεσή σας για να συναντηθούμε προκειμένου να εντοπίσουμε από κοινού δυνατότητες και προοπτικές.

Αθήνα, Ιούνιος 2025

Σας ευχαριστούμε,

Γιώργος Κυριακού

Σπύρος Μπάρης

εκ μέρους της συνάντησης μελών της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας στην Αθήνα και της ελλαδικής Πρωτοβουλίας “Οι απ’ Έδω”