Γενικά συμπεράσματα από την έρευνα για τον γεωγραφικό άξονα Δρόπολη - Μαύρη Ρίζα - Πωγώνι - Αργυρόκαστρο - Κλεισούρα – Πρεμετή
Γενικά συμπεράσματα από την έρευνα για τον γεωγραφικό άξονα Δρόπολη - Μαύρη Ρίζα - Πωγώνι - Αργυρόκαστρο - Κλεισούρα – Πρεμετή
Στην περιοχή το μεγαλύτερο πρόβλημα αποτελεί η μετανάστευση, το άδειασμα και ερήμωση των χωριών, η απομόνωση των περιοχών και λόγω άθλιου οδικού δικτύου που αποτελεί κι έναν από τους λόγους της εγκατάλειψης. Η Δρόπολη επί του καθεστώτος της δικτατορίας ήταν η “βιτρίνα” του, για τη δήθεν φροντίδα των δικαιωμάτων των μειονοτικών Ελλήνων. Είναι μια περιοχή με πολλές δυνατότητες μιας ήπιας ανάπτυξης, στήριξης των κατοίκων αλλά και επιστροφής πολλών στις εστίες τους. Είναι μια περιοχή που παραδοσιακά παρήγαγε μορφωμένους, καλλιτέχνες, εκπαιδευτικούς, επιστήμονες κλπ ειδικά στα ορεινά της. Σήμερα παραμένει σκανδαλώδες το γεγονός ότι από τους Δρυμάδες – χωριά Πωγωνίου – κεντρικός δρόμος Κακαβιάς – Αργυροκάστρου δεν έχει φτιαχτεί αξιοπρεπής δρόμος, τα χωριά της Άνω Δρόπολης είναι απομονωμένα και η δρόμος Λεσινίτσα – Κουρά – Βόδριστα – Δρόπολη, που ενώνει τους δυο επίσημα αναγνωρισμένους ως μειονοτικούς Δήμους είναι ακόμα χωματόδρομος με πολλά αγκωνάρια. Μεγάλο πρόβλημα αποτελεί η υδροδότηση, για την οποία υπάρχει λόγος σοβαρών καταγγελιών όπως και το περιουσιακό πρόβλημα για το 70% περίπου των περιουσιών καθώς και των καταπατήσεων με πλαστά ταπιά. Είναι μια περιοχή όπως και οι υπόλοιπες τρεις με πλήθος μνημείων ιστορικών, θρησκευτικών και φυσικών, παραμελημένων και εγκαταλελειμμένων. Η γεωργία και η κτηνοτροφία στη Δερόπολης τον κάμπο, ο ήπιος τουρισμός, μια ήπια δευτερογενής δραστηριότητα καθώς και άλλες απασχολήσεις θα μπορούσαν να δώσουν ζωή στον τόπο.
Βασικά σημεία:
-Τα μεγάλα προβλήματα βρίσκονται στον δρόμο που οδηγεί από το Δρόπολη στο Πωγώνι μέχρι και το τελωνείο των Δρυμάδων. Στην Δρόπολη, δεν έχει ασφαλτοστρωθεί ο δρόμος Κρα – Βόδριστα, Κρα – Λεσινίτσα, ο δρόμος Γλίνας – Βραχογοραντζή και οι δρόμοι της Άνω Δρόπολης στα ορεινά για το Κρυονέρι, το Σελλιό, τη Σωτήρα, την Κοσσοβίτσα και το Κλεισάρι. Στο εσωτερικό δίκτυο των χωριών υπάρχουν προβλήματα τα οποία “λύνονται” προσωρινά με μπετοστρώσεις. Ειδικά για το Πωγώνι ματαιώθηκε οριστικά ο δρόμος την περίοδο των μνημονίων από την ελλαδική κυβέρνηση και όπως καταγγέλλεται γίνονται μπετοστρώσεις: Όπως αναφέρει ο Άλκης Νταλές, από την Αδελφότητα Σχωριαδιτών: “μπροστά στο χορό των δισεκατομμυρίων,τα 90 εκατομμύρια λεκ παλιά για 1700 μ μπετόστρωση πριν από δύο χρόνια με τσιμέντα και σιδεροπλέγματα δωρεά από ιδιώτες, θεωρήθηκε "φανταστική επένδυση "στο δρόμο του Πωγωνίου” και συνεχίζει ο ίδιος: Το προηγούμενο συνεργείο της μπετόστροσης κάποιων σημείων, που είχε κάπως μια καλή ποιότητα, δεν μας έκανε έπρεπε να φέρουμε "ειδική εταιρία" από τα Τίρανα που, όπως φαίνεται ακόμα και μία πήχη για να ισιώσουν το μπετό δεν διέθεταν. Κατεβαίνοντας το φαράγγι της Σέλτσης ήρθα αντιμέτωπος με ένα φορτηγό. Έπρεπε να κάνω πίσω 100- 150μ στο χείλος του γκρεμού για να βρεθεί μια τσέπη να αλλάξουν τα αυτοκίνητα”.
Κ.Μ.: Οι κεντρικοί άξονες στη Δρόπολη όπως και οι επαρχιακοί δρόμοι είναι σε ένα καλό έως ανεκτό επίπεδο ώστε να μπορούν να συνδέονται τα χωριά που βρίσκονται πλησίον τους, όμως το ορεινό δίκτυο είναι σε άσχημη κατάσταση. Αρκετοί δρόμοι μεταξύ χωριών αλλά και μέσα στα χωριά είναι στρωμένοι με μπετόν. Οι περισσότεροι δρόμοι στρώθηκαν με ιδιωτική πρωτοβουλία, προσφορά των κατοίκων, εκκλησιαστικής επιτροπής, συλλόγων κ.λπ. Απελπιστική είναι η κατάσταση του οδικού δικτύου στο ορεινό Πωγώνι. Πρόκειται για στενό χωματόδρομο, απότομο σε ορισμένα σημεία, η διέλευση του οποίου μπορεί να γίνει άνετα μόνο από όχημα με τετρακίνηση. Ένα άλλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα χωριά του Πωγωνίου είναι η απουσία Τελωνείου στο συνοριακό πέρασμα στους Δρυμάδες που είναι το τελευταίο ελληνικό χωριό πριν τα σύνορα. Υπάρχει εκεί ένας σταθμός όμως δεν επιτρέπεται να περνούν αυτοκίνητα. Η συζήτηση για λειτουργία Τελωνείου στους Δρυμάδες κρατάει πολλά χρόνια, όμως στην πράξη αυτό δεν κατέστη ακόμα δυνατό και οι ευθύνες της Ελλάδας γι’ αυτό είναι προφανείς.
-Υπάρχουν εσωτερικά προβλήματα σε όλα τα χωριά που δεν έχουν νερό όλο το 24ωρο, ειδικά στο Πωγώνι και στην Άνω Δρόπολη. Σε χωριά το δίκτυο λειτουργεί εναλλάξ για γειτονιές ένα 6ωρο ανά δυο μέρες. Π.χ. στην Καλογοραντζή έχουν νερό μόνο 3 ώρες ανά δύο μέρες, αν και υποτίθεται ότι έφτιαξαν καινούργιο δίκτυο για να έχουν νερό 24 ώρες το εικοσιτετράωρο. Στους Τεριεχάτες, στην Καλογοραντζή και στη Δερβιτσάνη έχουν γίνει κακοτεχνίες στο δίκτυο ύδρευσης, όπως και στο Πωγώνι. Προβλήματα στο εσωτερικό δίκτυο έχουν τα χωριά της Άνω Δρόπολης. Το δίκτυο αγωγών ύδρευσης σε πολλά χωριά χρονολογείται άνω των 40 χρόνων και θεωρείται και ανθυγιεινό. Όλοι σχεδόν οι κάτοικοι των χωριών έχουν δικές τους δεξαμενές για συλλογή νερού από το δίκτυο και αντλίες για την μεταφορά του στα οικιακά ντεπόζιτα ενώ αρκετοί διαθέτουν συνεταιριστικές γεωτρήσεις.
Έχουν εγκριθεί 10.000.000 ευρώ (δάνειο όπως καταγγέλλει η αντιπολίτευση) για την ύδρευση στη Δρόπολη και προβλέπεται να φέρουν νερό από γεώτρηση από τη Λιούγκαρη και από τη Σέλτση Πωγωνίου για όλο το 24ωρο. Όπως καταγγέλλεται από τον Άλκη Νταλέ: Λίγο πιο κάτω, κοντά στη Σουχα βρέθηκα στην καρδιά του εργοταξίου κατασκευής του νέου υδραγωγείου που θα πάρει νερό από τον μύλο της Πολύτσανης για την Κάτω Δερόπολη. Ένα έργο ύψους 3,5 εκατομμυρίων ευρώ, όπως ακούσαμε. Για την συγκεκριμένη υπόθεση στο πρόσφατο παρελθόν ξοδεύτηκαν τεράστια κονδύλια για γεωτρήσεις και συστήματα άντλησης, για το αποτυχημένο υδραγωγείο του Μαντζηφα, για το υδραγωγείο από την Άνω Δερόπολη και πάλι η Κάτω Δερόπολη είναι χωρίς πόσιμο νερό.
Κ.Μ.: Η ύδρευση είναι ένα από τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν σχεδόν όλα τα χωριά. Δεν υπάρχει κεντρικό δίκτυο ύδρευσης. Γίνανε προσπάθειες για τη δημιουργία υδραγωγείων με στόχο τη μόνιμη κάλυψη παροχής νερού στις κατοικίες αλλά δεν ολοκληρώθηκαν. Τα περισσότερα χωριά στο Δήμο δεν έχουν 24ωρη κάλυψη ύδρευσης. Με ψήφισμα του δημοτικού συμβουλίου έγινε ή παραχώρηση της εκμετάλλευσης του πόσιμου νερού (που μόνο πόσιμο δεν είναι) σε εταιρεία εκτός Δρόπολης και Πωγωνίου χωρίς καμία ενημέρωση των κατοίκων καταναλωτών. Η Ρυθμιστική Αρχή Υδάτων αποφάσισε να αυξήσει την τιμή του νερού από τον Ιανουάριο 2025, έτσι έχουμε αύξηση του παγίου κατά 40%. Οι αυξήσεις αφορούν κυρίως στα οικιακά τιμολόγια. Επικρατεί εκνευρισμός στους Δροπολίτες και Πωγωνίσιους, εφόσον καλούνται να πληρώσουν παραπάνω λεφτά για κάτι που δεν έχουν, αφού απ' ό, τι φαίνεται τα έργα, που κόστισαν κάποια εκατομμύρια ευρώ ήταν εικονική πραγματικότητα.
Θανάσης Μανέκας, υποψήφιος Δήμαρχος Δρόπολης 2023: ...Οι προγονοί μας έκτισαν τα χωριά της Πάνω Δρόπολης, Μαύρης Ρίζας και Πωγωνίου κάτω από τις πηγές αυτές εξασφαλίζοντας στο διάβα των αιώνων νερό με ελεύθερη ροή. Το οξυγόνο μας το στερούν διώχνοντάς μας από τον τόπο μας. Κάνοντας το φυσικό αγαθό και βασικό στοιχείο της ζωής, το νερό, εμπόρευμα με χρέωση που σε καμία των περιπτώσεων δεν δικαιολογείται ο διπλασιασμός του παγίου από 5.000 λεκ σε 9.000 λεκ το μήνα… Δέκα εκατομμύρια ευρώ χρωστάμε για το νερό, που δεν έχουμε, ή 250.000 ευρώ για κάθε χωριό για έργα υδροδότησης. Παράδειγμα, το υδραγωγείο του Σελλειου, εξυπηρετεί τα χωριά Σελλειο, Κρυονέρι, Λοβινα και ένα μικρό τμήμα της Σωτήρας, το χρέωσαν τέσσερα εκατομμύρια ευρώ ( πηγή shqiptaria com ). Το πραγματικό του κόστος, σύμφωνα με γνωστές του αντικειμένου είναι το ένα δέκατο της χρέωσης. Το δάνειο είναι εξ' ολοκλήρου χρεωμένο σε μας, στους Δημότες της Δρόπολης και του Πωγωνίου. Πρόσφατη επιστολή στο apenadi: Πρώτον, μας λέει, το νερό που το πάγιο του έφθασε τα 108 € το χρόνο, από 60 € που ήταν πέρσι κι από 5 € που ήταν πριν λίγα χρόνια πριν, με το νερό «να μην είναι σωστό», όπως σημειώνει χαρακτηριστικά «και να το φτιάχνουμε συνέχεια μόνοι μας», συμπληρώνει. Δεύτερον, μας απαριθμεί κάποιον φόρο που έχει προσδιοριστεί για τα χωράφια, αλλά μέσα έχουν ενταχθεί διάφορα δημοτικά τέλη και όπως μας λέει από 31 ευρώ που ήταν, μέσα σε δυο χρόνια, πήγε στα 43 ευρώ πλέον. Τρίτο πάγιο είναι για το ηλεκτρικό ρεύμα, χωρίς να συμπεριλαμβάνεται η χρέωση για την κατανάλωση και το οποίο ανέρχεται στα 42 € το χρόνο. Εδώ θα πρέπει να συμπεριλάβουμε και το γεγονός πως συνήθως στο Δήμο Δρόπολης, όπως και στο σύνολο της ΕΕΜ, δεν έχουν ρεύμα όταν το χρειάζονται...μαθαίνουμε πως το προσωπικό του Δήμου Δρόπολης και Πωγωνίου, φθάνει πλέον τα 280 άτομα, με διόλου ευκαταφρόνητους μισθούς, σε πολλές περιπτώσεις.
-Στη Δρόπολη τα κανάλια που είχαν κατασκευαστεί επί δικτατορίας λειτουργούν προβληματικά διότι έχουν χαλάσει σε μεγάλο βαθμό και έχουν να συντηρηθούν ουσιαστικά από την εποχή που λειτουργούσε ο συνεταιρισμός (εδώ και 35 χρόνια περίπου). Οι τεχνητές λίμνες της Πέπελης και του Λιμποχόβου λειτουργούν ακόμα και τροφοδοτούν τον κάμπο, όμως, το νερό της λίμνης του Λιμποχόβου το εκμεταλλεύονται μόνο για το Λιμπόχοβο και τη Μπούλιο, όχι για τα χωράφια της Κάτω Δρόπολης (Γοραντζή, Χάσκοβο, Βάνιστα που βρίσκονται σχετικά κοντά της). Όπως μαθεύτηκε από δημοσιογραφικές πληροφορίες, από το χωριό Νεπράβιστα κόβουν αυθαίρετα το νερό. Για τη λίμνη της Πέπελης εγκρίθηκε χρηματοδοτικό κονδύλι για την καθαριότητα και τη συντήρησή της.
-Η βασική υποδομή παροχής ρεύματος στο Αργυρόκαστρο έχει πολύ σοβαρά προβλήματα από το απαρχαιωμένο δίκτυο Υψηλής Τάσης. Είναι εγκατεστημένο από το 1968 κι έχει συχνές βλάβες με συνέπεια τις αντίστοιχα συχνές διακοπές παροχής ρεύματος κυρίως τον χειμώνα και ιδιαίτερα στα απομακρυσμένα χωριά της Άνω Δρόπολης. Υπήρχαν περιστατικά όπου το ρεύμα είχε διακοπεί ακόμα και για 2 ή 3 μέρες, ενώ η τάση δεν είναι σταθερή.
Κ.Μ.: Η υποδομή ηλεκτροδότησης των χωριών δεν έχει αναβαθμιστεί από την εποχή του Χότζα. Μετά από 35 χρόνια αλβανικής μεταπολίτευσης, το μεγαλύτερο μέρος του δικτύου είναι το ίδιο που τοποθετήθηκε το 1967 κι αυτό έχει ως αποτέλεσμα τις συχνές και πολύωρες διακοπές του ηλεκτρικού ρεύματος. Πλέον οι διαρκείς βλάβες του ηλεκτρικού δικτύου κάνουν τη ζωή των κατοίκων ανυπόφορη, ειδικά το χειμώνα. Ένα άλλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε είναι η απόφαση του Υπουργείο Υποδομών και Ενέργειας της Αλβανίας και του Δημάρχου Δρόπολης για τη δημιουργία αιολικού πάρκου στο Δήμο Δρόπολης. Πολλοί κάτοικοι κάνουν λόγο για ξεπούλημα της πατρογονικής μας γης, διότι ο Ελληνισμός της Δρόπολης δεν θα έχει κανένα οικονομικό και κοινωνικό όφελος. Όλο αυτό εγχείρημα οδηγεί στο εξαφανισμό μας, αφού η νομοθεσία της Αλβανίας, επιτρέπει στον κάθε επιχειρηματία να γίνει επισήμως ιδιοκτήτης της γης που βρίσκεται η επένδυση του, εφόσον η αξία της επένδυσης είναι μεγαλύτερης της αξίας της γης. Οι ανεμογεννήτριες θα βρίσκονται κοντά σε κατοικημένες περιοχές και θα έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Θα εξαπλωθούν σε μεγαλύτερη έκταση από άλλους σταθμούς παραγωγής ενέργειας και πρέπει να κατασκευαστούν στην άγρια φύση και σε αγροτικές περιοχές, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε «εκβιομηχάνιση της υπαίθρου».
-Οι φωτιές στη Δρόπολη ειδικά το καλοκαίρι του 2024 όπου για μέρες καιγόντουσαν περιοχές π.χ. στην Άνω Δρόπολη σε δάσος που δεν έπιανε φωτιά κάποτε, έδειξαν ότι το πρόβλημα είναι πολύ σοβαρό. Κατ’ αρχήν το απαρχαιωμένο διαθέσιμο υλικό: Οχήματα STAYER πυροσβεστικά οχήματα της δεκαετίας του 1960 (δωρεά της Ελλάδας). Πρόκειται για μεγάλα οχήματα βραδυκίνητα που δεν μπορούν να μπουν στους μικρούς δρόμους των χωριών και του απαρχαιωμένου οδικού δικτύου π.χ. της Άνω Δρόπολης για να επιτελέσουν το έργο τους. Στην περίπτωση αυτή χρειάζονται αρκετά μικρά και ευέλικτα οχήματα. Δεν υπάρχουν δεξαμενές νερού σε καίρια σημεία του Δήμου για να τροφοδοτούνται τα οχήματα π.χ. της Άνω Δρόπολης για να επιτελέσουν το έργο τους. Η εγκατάσταση του νέου δικτύου ύδρευσης στη Δρόπολη δεν είχε την πρόβλεψη για πυροσβεστικούς κρουνούς. Η περσινή φωτιά στο απομακρυσμένο Πωγώνι αποκάλυψε ότι 1ον δόθηκε εντολή να απομακρυνθούν τα ιπτάμενα αεροσκάφη πυρόσβεσης από την Ελλάδα ενώ τα drones που έχει πάρει η αλβανική κυβέρνηση από την Τουρκία για την πολιτική προστασία, επιτηρούσαν τα σύνορα Ελλάδας – Αλβανίας. Τέλος 14 άτομα ως ανώτατο όριο προσλήψεων αδυνατεί να ελέγξει 466 km2 της επικράτειας του Δήμου Δρόπολης.
-Το δίκτυο σταθερής τηλεφωνίας είναι σχεδόν ανύπαρκτο στα χωριά της Άνω Δρόπολης.
Κ.Μ.: Στα μεγάλα χωριά και κυρίως στην Κάτω Δρόπολη υπάρχει σταθερή τηλεφωνία. Στα υπόλοιπα χωριά προτιμάται για το διαδίκτυο. Στα χωριά που είναι κοντά στα σύνορα, οι κάτοικοι χρησιμοποιούν το ελληνικό και το αλβανικό δίκτυο στην κινητή τηλεφωνία. (Περίπτωση χωριού Λόγγος Άνω Δρόπολης που έχει ελεύθερο wifi, προσφορά της Αδελφότητας Λογγιωτών, το οποίο παρακολουθεί με κάμερες την είσοδο του χωριού)
-Η αλήθεια παραμένει ότι η πλειοψηφία των κατοίκων της Δρόπολης εξυπηρετείται από τα δυο Νοσοκομεία των Ιωαννίνων ή στο Κέντρο Υγείας στο Καλπάκι. Έχει όμως Κέντρα Υγείας στους Γεωργουτσάτες, στα Σοφράτικα και στα Βρυσερά. Από φαρμακευτική κάλυψη υπάρχει το φαρμακείο στη Δερβιτσάνη καθώς και πλήθος φαρμακείων στο Αργυρόκαστρο αλλά πολλοί κάτοικοι καλύπτονται κυρίως από τα Ιωάννινα. Το Γενικό Νοσοκομείο Αργυροκάστρου έχει πολύ σοβαρές ελλείψεις σε ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό καθώς και σε αναλώσιμα υλικά τα οποία εξασφαλίζουν οι ίδιοι οι χρήστες. Από την άλλη αφαιρέθηκαν λειτουργίες του σε διαγνώσεις και θεραπείες οι οποίες ανατέθηκαν μέσω ΣΔΙΤ σε ιδιωτικές δομές όπως το Amerikan Spital (τουρκικών συμφερόντων) στο Αργυρόκαστρο. Όπως καταγγέλλεται από τον Άλκη Νταλέ.: Υπάρχουν άφθονα λεφτά για την ανακαίνιση του Νοσοκομείου της Πολυτσανης, ένα έργο νεκρό που κανείς δεν ξέρει αν και, κάποτε θα είναι λειτουργικό.
Κ.Μ.: Στο Δήμο Δρόπολης δεν υπάρχει νοσοκομείο. Υπάρχουν ωστόσο Κέντρα Υγείας και ιατρεία σε αρκετά χωριά και η στελέχωσή τους σε υγειονομικό προσωπικό είναι επαρκής. Αυτά λειτουργούν για ελαφριά περιστατικά, με ένα γιατρό και δύο νοσηλεύτριες. Δεν είναι όμως επαρκής ο εξοπλισμός τους με ιατρικά μηχανήματα. Πρέπει όμως να τονίσουμε ότι το έργο τους είναι σημαντικό και βρίσκονται πάντα κοντά στους κατοίκους. Κοντά υπάρχει το Νοσοκομείο Αργυροκάστρου, λειτουργεί όμως ως κέντρο πρώτων βοηθειών, λείπουν εξειδικευμένοι γιατροί, προσωπικό και μέσα. Για το λόγο αυτό οι κάτοικοι της Δρόπολης, και όχι μόνο, απευθύνονται στα νοσοκομεία και σε ιδιώτες γιατρούς των Ιωαννίνων. Τον μήνα Νοέμβριο, υπό την αιγίδα της Πρεσβείας της Ελλάδος στην Αλβανία και του Ελληνικού Προξενείου στο Αργυρόκαστρο η Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρία πραγματοποίησε μια αξιέπαινη προσφορά στο Δήμο Δερόπολης. Η Κινητή Μονάδα Μαστογράφου έκανε δωρεάν μαστογραφικό έλεγχο σε 40 γυναίκες του Δήμου. Ελπίζουμε μια τέτοια πρωτοβουλία να γίνει θεσμός κάθε χρόνο.
-Για τη Γενική Εκπαίδευση διατυπώθηκε πως: Αν δεν γυρίσει ο κόσμος τη βάψαμε!
Ο Χρηστάκης Τζιας, δημοσιογράφος της Δημόσιας Αλβανικής Τηλεόρασης στον Ρ/Τ Σταθμό του Αργυροκάστρου και υπεύθυνος της εκπομπής “60 λεπτά με τους Έλληνες” είχε γράψει σε δική του παρέμβαση στην 1η Διαβούλευση της Πρωτοβουλίας μας, τον Απρίλιο του 2024: ...Όταν βλέπεις πως μόνο το 1/3 των μαθητών στα δημόσια σχολεία προπανεπιστημιακής παιδείας Δρόπολης και Φοινίκης είναι ελληνικής καταγωγής... Όταν τα στοιχεία γεννητικότητας από τα ληξιαρχεία του χώρου τρομάζουν, όπου καταγράφονται διπλάσιος αριθμός θανάτων σε σχέση με τις γεννήσεις.( Το 90% των παιδιών που γεννιούνται διαμένουν στην Ελλάδα)... Όταν στα χωριά μας γυροφέρνουν διάφοροι Ευρωπαίοι και Βαλκάνιοι πλανόδιοι ,που ζητούν να αγοράσουν τα σπίτια των Ελλήνων κατοίκων... Όταν ο εναπομείναντας πληθυσμός στα χωριά μας αποτελείται κατά το 75-80 % από παρήλικες... Όταν ο οποιοσδήποτε " Θεότρελος" εν Ελλάδι συμπατριώτης μας αδυνατεί να επιστρέψει με την οικογένειά του στη γενέτειρα, δεν μπορεί να πραγματοποιήσει την επικίνδυνη περιπέτεια, διότι δεν μπορεί να πάει τα παιδιά του σε σχολείο, αν κατάγεται από ορεινό χωριό, δεν μπορεί ή αδυνατεί να εξασφαλίσει το ζειν… Όταν το 80% των εργαζομένων στις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο χώρο μας είναι αλβανικής εθνικότητας (εκτιμώ πως με μηνιαίο μισθό 1000 ευρώ θα ήταν ένα κίνητρο, για να εργαστούν δικά μας παιδιά σε αυτές τις επιχειρήσεις)... Όταν ... όταν... όταν...
Με μαθηματική ακρίβεια, με αυτή την τροχιά δημογραφικής εξέλιξης, σε 10 χρόνια τουλάχιστον, τα περισσότερα χωριά του χώρου μας, θα σβήσουν...Πλέον, ούτε ένας δρόμος μας σώζει , ούτε ένα υδραγωγείο μας σώζει, ούτε και η ανάπτυξη του τουρισμού μπορεί να μας λυτρώσει...
-Λειτουργεί τεχνικό – επαγγελματικό Λύκειο στο Αργυρόκαστρο και στον Μεσοπόταμο. Χρειάζεται επέκταση στις κατευθύνσεις Τουρισμός, Πρωτογενής τομέας, Νέες τεχνολογίες. Θα μπορούσε να γίνει επέκταση τεχνικής εκπαίδευσης στα ήδη υπάρχοντα σχολεία Δερβιτσάνης και Βουλιαρατιών.
-Δεν υφίσταται δημοτική συγκοινωνία παρά μόνο για τους μαθητές των σχολείων. Υπάρχουν ιδιωτικές συγκοινωνίες για το κοινό συνήθως με απαρχαιωμένα λεωφορεία από το πρωί μέχρι το μεσημέρι (Δευτέρα έως Σάββατο 7: 30π.μ με 3:30 μ.μ) στη διαδρομή Κακκαβιά – Αργυρόκαστρο - Κακκαβιά, τα οποία σε πολλές φάσεις δεν λειτουργούν τις προβλεπόμενες ώρες. Για τη διαδρομή Αργυροκάστρου – Αγίων Σαράντα μέσω της στροφή της Μουζίνας εξυπηρετούν ιδιώτες σε πολύ λίγα δρομολόγια μέσα στην ημέρα ακόμα και το καλοκαίρι. Παρ’ όλα αυτά λόγω των πολλών τουριστών δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν τον κόσμο. Η πλειοψηφία των κατοίκων εξυπηρετείται με ιδιωτικά ΙΧ αλλά και με τυπικά ή άτυπα ταξί. Γενικώς υπάρχει το πλαίσιο για δημοτική συγκοινωνία, όμως σύμφωνα με τον νόμο πρέπει να υπάρξει κοινή συμφωνία για όμορους Δήμους.
Κ.Μ.: Τα μικρά λεωφορεία της εταιρίας ενός Δροπολίτη από το χωριό Δερβιτσάνη που εξυπηρετούσαν τους κατοίκους με το δρομολόγιο Δρόπολη – Αργυρόκαστρο, συγκεκριμένα από τα Βρυσερά μέχρι το Αργυρόκαστρο, έχουν αντικατασταθεί με άλλη, αλβανική εταιρία. Για τα ορεινά χωριά της Πάνω Δρόπολης και του Πωγωνίου η κατάσταση είναι άθλια. Οι κάτοικοι αναγκάζονται να πάρουν ταξί, στο οποίο μπορεί να δώσουν τη μισή τους αλβανική σύνταξη για να εξυπηρετηθούν.
-Ανύπαρκτος είναι ο βιολογικός καθαρισμός και χωρίς πρόβλεψη για το μέλλον. Τα λύματα πηγαίνουν δυστυχώς στα υπόγεια ρεύματα νερού.
-Γενικά διατυπώθηκε το αίσθημα ανασφάλειας για τους παραμένοντες και σχετίζεται με το ζήτημα της φυγής. Περίπτωση Λόγγου Άνω Δρόπολης του οποίου παρακολουθείται η είσοδος με κάμερες που έχει εγκαταστήσει η Αδελφότητα Λογγιωτών.
Κ.Μ.: Η οργανωμένη εγκληματικότητα εξακολουθεί να αποτελεί πρόβλημα στο Δήμο μας. Ληστείες, λεηλασίες είναι συχνά φαινόμενα σε όλα τα χωριά. (Πριν ένα μήνα Φεβρουάριος 2025, συγκεκριμένα, μέρα μεσημέρι λήστεψαν το σπίτι του Σ. Καρατζά στη Δερβιτσάνη. Ευτυχώς οι γονείς ήταν στο νοσοκομείο, τα παιδιά στο σχολείο και οι άλλοι στις δουλειές και δεν είχαμε τα χειρότερα). Πριν κάτι μήνες οι κάτοικοι εντόπισαν, ξανά στη Δερβιτσάνη, μεγάλη ποσότητα εκρηκτικού υλικού στο άγαλμα του εθνομάρτυρα Σαχίνη, ενώ η αστυνομία μέχρι τώρα δεν έχει δώσει κάποια απάντηση.
Η μετανάστευση των νέων προς την Ελλάδα, συνδέεται κυρίως με οικονομικούς λόγους, όπως η ανεργία και οι χαμηλοί μισθοί. Αλλά η φυγή των πιο ηλικιωμένων σχετίζεται άμεσα με την εγκληματικότητα. Επιπλέον, η μείωση του πληθυσμού μπορεί να επηρεάσει την κοινωνική δομή και να έχει έμμεσες επιπτώσεις στην εγκληματικότητα.
-Στην Κακκαβιά υπάρχει Χωματερή Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων. Γενικά σε τακτική βάση λειτουργούν τα οχήματα για την παραλαβή των σκουπιδιών. Όμως επίσης πηγαίνουν τα σκουπίδια και τα καίνε στη Γλύνα. Στο Άντον Πότσι προβλέπεται να γίνει Σταθμός Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων κι από εκεί θα μεταφέρονται στο Δέλβινο σε ΧΥΤΑ.
Αλλού γίνεται καύση σε μισοπαράνομες χωματερές. Γενικά δεν δουλεύει σωστά το σύστημα αποκομιδής και ανακύλωσης.
-Στον κάμπο της Δρόπολης οι καλλιέργειες είναι στοχευμένες στην παραγωγή σιταριού, καλαμποκιού και ζωοτροφών. Στην άνω Δρόπολη υπάρχουν σχετικά πολλά οικιακά αμπέλια αλλά δεν έχουν προχωρήσει σε κάποια συστηματική παραγωγή του θαυμάσιου κρασιού και τσίπουρου που παράγουν για αυτό χρειάζεται να ενταχθούν σε διαδικασίες πιστοποίησης και εμφιάλωσης. Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες προβλέπεται να γίνει στο Ζερβάτι Κέντρο Συγκέντρωσης Προϊόντων. Στον Δήμο Δρόπολης λειτουργεί Σύλλογος Αγροτών ο οποίος πραγματοποιεί προσπάθειες οργάνωσης της παραγωγής και των παραγωγών.
-Κοπάδια αιγοπροβάτων και λίγες αγελάδες αποτελούν την κτηνοτροφική παραγωγή. Αυτά τροφοδοτούν μια οικιακή οικονομία αλλά κυρίως το εργοστάσιο της Gjirofarm που παράγει γαλακτοκομικά προϊόντα (γάλα, τυρί, γιαούρτι) το οποίο προμηθεύεται το γάλα πολύ φτηνά από τους κτηνοτρόφους. Η μελισσοκομία έχει αρκετούς με 50 – 100 – 150 μελίσσια αλλά παραμένει στο πλαίσιο της ιδιωτικής πρωτοβουλίας και δεν έχουν παρθεί κάποιες μέριμνες για την προώθηση του προϊόντος από τους αρμοδίους. Στο Αργυρόκαστρο υπάρχει Σύλλογος Μελισσοκόμων. Η κτηνοτροφία λιγοστεύει στη Δρόπολη. Με βάση κονδύλια και πιστώσεις από την Ελλάδα και το αλβανικό κράτος υπάρχει προοπτική στη Δρόπολη στον τομέα της γεωργίας (κυρίως στην αμπελουργία), της κτηνοτροφίας και του Τουρισμού. Οι κτηνοτρόφοι δίνουν πολύ φτηνά το γάλα στην Gjirofarm κι όπως λένε κάποιοι καλύτερα είναι το να εμπορεύονται το κρέας για να μπορούν να έχουν ένα ικανοποιητικό κέρδος.
-Η οικιακή οικονομία με λίγα ζωντανά και κότες κατά περίσταση, με κήπους και κάποια δέντρα και αμπέλια παίζει πολύ σημαντικό ρόλο. Το γάλα, το αυγό, το κρέας, το τσίπουρο, τα λαχανικά ή τα φρούτα παίζουν σημαντικό ρόλο ανακούφισης. Όμως κι αυτή λιγοστεύει καθώς ο κόσμος της Δρόπολης είναι γηρασμένος ηλικιακά.
-Όπως γράφτηκε από τον Άλκη Νταλέ: δεκάδες χιλιάδες κυβικά που αρπάζουν κάθε χρόνο από την περιουσία του Πωγωνίου με το έτσι θέλω. Ιδιώτες με άδεια από το Δασαρχείο κόβουν καυσόξυλα προς πώληση.
-Η βιομηχανία της Gjirofarm είναι βασική διότι απορροφά το γάλα και απασχολεί ανθρώπους, η ELKA η οποία παράγει συσκευασμένα προϊόντα εισάγοντας πρώτες ύλες από το εξωτερικό και εξάγει σε πολλές χώρες και απασχολεί αρκετούς ανθρώπους. Το εργοστάσιο της Γλίνας είναι πολύ σημαντική επιχείρηση και το μεγάλο ξυλουργείο VEKO στα Βρυσερά που έχει και παράρτημα στα Τίρανα το οποίο εισάγει ξυλεία από τη Σουηδία. Επίσης λειτουργεί τυροκομείο στη Γλίνα.
-Μια σχετικά μεγάλη επιχείρηση παροχής ψυχαγωγικών υπηρεσιών είναι αυτή του Kalimera που βρίσκεται στη Βάνιστα καθώς και μικρά μαγαζάκια εξυπηρέτησης για είδη καθημερινής ανάγκης στα χωριά, καφενεία, μπακάλικα κλπ. Υπάρχει έλλειψη μαστόρων και συνήθως στη Δρόπολη εργάζονται σε επισκευές, κήπους, μαστορέματα άνθρωποι από το Λιμπόχοβο.
-Υπάρχουν λίγα καταλύματα στα Βρυσερά, στους Γεωργουτσάτες, ξενοδοχεία στη Δερβιτσάνη και στη Σωτήρα της Άνω Δρόπολης. Γίνεται μια προσπάθεια στην Κοσοβίτσα, στην Κακαβιά και χτίζεται ένα νέο ξενοδοχείο στη Δερβιτσάνη. Επίσης λειτουργεί αρκετά το AirBNB στη Δρόπολη, όπως στη Δούβιανη. Το φαγητό της Δρόπολης θεωρείται εξαιρετικό.
Ο Δήμος θα μπορούσε να κάνει βήματα στον τουρισμό να πλασάρει τα προϊόντα του τόπου ώστε να μπαίνει ο επισκέπτης σε κάποια πλατφόρμα κι από κει να βρίσκει καταλύματα στα χωριά μας
Γενικά ο τουρισμός λειτουργεί σε κακές συνθήκες και με εισαγωγές κι όχι ντόπια προϊόντα.
Κ.Μ.: Στη δύσκολη οικονομική περίοδο που ζούμε, ο τοπικός πολιτισμός μπορεί να αποτελέσει σημαντικό πλεονέκτημα σε μια προσπάθεια ανάδειξης και προβολής της με απώτερο στόχο την ευημερία των ίδιων των κατοίκων. Στην κατεύθυνση αυτή συμβάλλει η ανάδειξη του πολιτιστικού πλούτου που τον διέπουν. Ο ορεινός τουρισμός θα μπορούσε να αναπτυχθεί πολύ καλά στο Πωγώνι και στην Άνω Δρόπολη κυρίως.
-Το σύνολο των μνημείων στη Δρόπολη είναι κυρίως βυζαντινά χριστιανικά μνημεία ή ναοί και μοναστήρια της Οθωμανικής περιόδου. Επίσης είναι και ο αρχαιολογικός χώρος της ελληνιστικής περιόδου του θεάτρου των Σωφράτικων. Γενικώς είναι εγκαταλελειμμένα μνημεία αν εξαιρέσουμε την Αγία τριάδα της Πέπελης και την Παναγία της Επισκοπής. Ο αρχαιολογικός χώρος της Αντιγονέας έξω από το Αργυρόκαστρο δεν αποτελεί επίσης αντικείμενο μέριμνας των αρχών. Τα μνημεία γενικά είναι σε άθλια κατάσταση. Υπάρχουν φυσικά μνημεία όπως π.χ. η Σπηλιά της Σκοτεινής στην Καλογοραντζή, το πουρναρόδασος στη Βόδριστα καθώς και ο αυχένας στη Μουζίνας. Γεφύρια υπάρχουν επισκέψιμα όπως της Γράψης, του Χασκόβου, του Χλωμού κλπ.
Κ.Μ.: Η Δρόπολη χαρακτηρίζεται από πλούσια ιστορική και πολιτισμική παράδοση, η οποία ξεκινά από τους αρχαίους χρόνους, και συνεχίζεται κατά τους βυζαντινούς χρόνους και το μεσαίωνα, όπως μαρτυρούν οι βυζαντινές και μεταβυζαντινές εκκλησίες, τα αρχοντικά και τα γεφύρια, που έκτιζαν οι δροπολίτες μάστορες. Ο χώρος -το αποδεικνύουν πάμπολλα αρχαιολογικά ευρήματα- πρέπει να κατοικήθηκε από πολύ παλιά. Και μόνο ονόματα όπως Αδριανούπολη, Σελλιό, Μέλιανη, τον φορτίζουν ιστορικά, υποψιάζοντας για την πορεία του στο χρόνο. Οι αρχαιολογικές ανασκαφές που πραγματοποιήθηκαν στο κάμπο της Δερόπολης, στην κοιλαδα του Δρίνου, έχουν φέρει στο φως αρχαιολογικά ευρήματα που δείχνουν τα ίχνη της Ελληνιστικής περιόδου προγενέστερης εκείνης της Ρώμης, όπως η Αδριανούπολη στην περιοχή του αρχαίου αμφιθέατρου στα Σωφράτικα.
Η Δρόπολη είναι ο τόπος, που άνθισε και διασώθηκε μέχρι σήμερα η πλούσια ελληνική και βυζαντινή παράδοση, ο μεγάλος λαογραφικός πλούτος και η ανεπανάληπτη δημοτική πολυφωνική μουσική. Οι εκκλησίες στα χωριά της Δερόπολης είναι ατελείωτες και κουβαλάνε στο διάβα της ιστορίας αξίες και πολιτισμό αιώνων. Νέα μοναστήρια πελεκημένα δίπλα σε αρχαίους οικισμούς. Οι ιστορικές μνήμες μαρτυρούν την ύπαρξη διαφόρων μικρών εκκλησιών από τον 5 ο αιώνα μ.Χ που είναι παλαιοχριστιανικές βασιλικές. Τα μοναστήρια και οι εκκλησίες εξελίσσονται σε ιδρύματα για να φτάσουν την ακμή τους στην εποχή των Κομνηνών και των Παλαιολόγων. Ενδεικτικά αναφέρουμε: Τον ιστορικό ναό της Παναγίας στην Άνω Επισκοπή, τη Μονή Δούβιανης, επίσης
γνωστή και ως Μονή Αγίου Κηρύκου και Ιουλίττας, η Ιερά Μονή Κοιµήσεως της Θεοτόκου ∆ρυάνου, η Ιερά Μονή Κοιµήσεως της Θεοτόκου Ραβενίων, η Ιερά Μονή Φραστανής, Ιερά Μονή ∆ερβιτσάνης προς τιµήν των Ταξιαρχών. Η Σωτήρα αποτελεί ένα από τα πιο όμορφα και φυσικά οχυρωμένα χωριά της περιοχής. Εκτός της πλούσιας της παράδοσης και των γραφικών πετρόχτιστων σπιτιών της χαρακτηριστικό είναι επίσης και το ελατοδάσος, τόπος που βρίσκει καταφύγιο η άγρια πανίδα της περιοχής. Η συγκεκριμένη περιοχή έχει έκταση 1740 εκταρίων και θεωρείται ένα πραγματικό φυσικό κόσμημα, όχι μόνο για τη Δρόπολη αλλά και για όλη την επικράτεια της Αλβανίας. Η πλούσια βλάστηση των βουνών της Μουργκάνας αλλά και της Στουγάρας, το ιδιαίτερο ορεινό ανάγλυφο και η πυκνή βλάστηση, αποτελούν το μεγαλύτερο φυσικό πνεύμονα στη Δρόπολη. Ξεχωριστή σημασία έχουν και τα φαράγγια «Τσιόκλι» στο Σελλειό, του «Χάβου» στη Σωτήρα και της Κοσσιοβίτσας. Στην Κάτω Δρόπολη βρίσκεται το φημισμένο Σπήλαιο της Σκοτεινής. Το μεγαλύτερο και βαθύτερο σχεδόν σε όλο το Νότο. Σε μύθο αναφέρεται ότι κάποτε νεόνυμφη, με την τραχηλιά στο στήθος και τη σκούφια στο κεφάλι, μπήκε στη Σπηλιά για να πάρει νερό. Στην προσπάθεια για να γεμίσει τη βαλέρα, γλιστράει το πόδι της και πνίγηκε στο βυθό. Σε συνέχεια ο μύθος λέει ότι την πνιγμένη νύφη τα νερά της Σκοτεινής την έβγαλαν στη λίμνη του Οβυρού. (Τουριστικός Οδηγός της Κάτω Δρόπολης). Σε όλη την περιοχή υπήρχαν πολλοί νερόμυλοι, ο πιο φημισμένος αυτός στο χωριό Σελλιό. Ο φυσιολογικός, πολιτιστικός, θρησκευτικός, γαστρονομικός και ο αγροτουρισμός, φαντάζει να είναι η βασικότερη μορφή ανάπτυξης του τουρισμού στη Δερόπολη. Οι φυσικές ομορφιές της δίνουν τις δυνατότητες υπαίθριων δραστηριοτήτων, που προσφέρουν ωραίες ξέγνοιαστες στιγμές και ψυχική ευφορία. Η περιοχή της Δερόπολης προσφέρεται και για άλλες πολλές υπαίθριες δραστηριότητες, οποιαδήποτε εποχή του χρόνου και ειδικά την άνοιξη. Το δίκτυο ορεινών μονοπατιών προσφέρεται για ορειβατικές διαδρομές, αναζήτηση ειδικών βοτάνων και σπάνιων λουλουδιών της περιοχής και παρατήρηση της άγριας ζωής. Επίσης η περιοχή της Δερόπολης προσφέρεται για κατασκήνωση, ερασιτεχνικό ψάρεμα στις τεχνητές δεξαμενές και στον ποταμό Δρίνο στο Ραντάτι, για αναρρίχηση, ποδηλασία. Ο Δήμος Δρόπολης, έχει τη δυνατότητα να αναπτύξει τον τουριστικό τομέα μέσω της αξιοποίησης ευρωπαϊκών προγραμμάτων και προ ενταξιακής βοήθειας της ΕΕ. Η έλλειψη γνώσης και ενημέρωσης σχετικά με αυτά τα προγράμματα αποτελεί πρόκληση για την τοπική αυτοδιοίκηση. Η σύσταση ειδικών ομάδων για την αξιοποίηση αυτών των προγραμμάτων και η συνεργασία με εμπορικά επιμελητήρια της περιοχής θα μπορούσαν να συμβάλουν στην ανάπτυξη των τουριστικών υποδομών. Η ανάπτυξη του αγροτουρισμού και του ορεινού τουρισμού αποτελεί σημαντική προοπτική για την περιοχή. Η αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της περιοχής, όπως το φυσικό περιβάλλον και η πολιτιστική κληρονομιά, μπορεί να συμβάλει στην προσέλκυση επισκεπτών και στην ενίσχυση της τοπικής οικονομίας. Η κατάρτιση ενός αναπτυξιακού σχεδίου που θα ανταποκρίνεται στις ιδιαίτερες ανάγκες και ελλείψεις της περιοχής, καθώς και η καλύτερη αξιοποίηση ευρωπαϊκών προγραμμάτων, θα μπορούσαν να υποστηρίξουν αυτή την προσπάθεια. Για να γίνουν όμως αυτά θα πρέπει το αλβανικό κράτος να εξασφαλίσει καλές υποδομές, ρεύμα, δρόμους, 24ωρη ύδρευση, ασφάλεια και πολλά άλλα. Από την άλλη η Ελλάδα να πιέσει την Αλβανία για όλα τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο ελληνισμός της Βορείου Ηπείρου. Δεν βλέπουμε όμως φως...
-Υπάρχουν πολλά ζητήματα που αφορούν καταπατήσεις κυρίως από Αλβανούς, δήθεν απογόνους αγάδων, σε κοινοτικές και ιδιωτικές εκτάσεις τα οποία εκκρεμούν στα δικαστήρια. Οι δικαστικές αποφάσεις βγαίνουν υπέρ των καταπατητών.
-Όπως ειπώθηκε χρειάζεται ένα γηροκομείο στη Δρόπολη, για να έχουν οι ηλικιωμένοι μια αξιοπρεπή ζωή. (Εικάζεται ότι μπορεί να γίνει το σχολείο της Καλογοραντζής ή της Δούβιανης)
Οι προτάσεις της Πρωτοβουλίας μας:
Α. ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Δημιουργία γραφείου μόνιμου εμπορικού ακολούθου στο γενικό Προξενείο του Αργυρόκαστρου. Οι υπάλληλοί του – εκτός των άλλων τυπικών προσόντων - θα πρέπει να γνωρίζουν τις ιδιαιτερότητες της οικονομικής κατάστασης στην περιοχή, να κατανοούν την ανάγκη στήριξης των ομογενών επιχειρηματιών και επαγγελματιών, και να είναι γνώστες των υπαρχόντων προγραμμάτων της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης που σχετίζονται με την Οικονομία, το Περιβάλλον, τις Υποδομές κ.λπ.
Μόνιμη λύση του προβλήματος των ιδιοκτησιών των ακίνητων περιουσιών, με τη συνδρομή διεθνούς επιτροπής την οποία θα εποπτεύει ο ΟΗΕ και θα συμβάλλει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Η βάση εκκίνησης οφείλει να είναι η επιστροφή των ακίνητων περιουσιών στους απογόνους των ιδιοκτητών (ιδιωτών, Κοινοτήτων και Εκκλησίας), όπως αυτοί καταγράφηκαν κατά την περίοδο δημιουργίας των Κοπερατίβων. Στις περιπτώσεις που το αλβανικό κράτος νομιμοποιήσει το ιδιοκτησιακό καθεστώς ατόμων που δεν έχουν καμία σχέση με την παραπάνω διαδικασία, τότε αυτό ως απόλυτα υπεύθυνο για αυτή τη δυσαρμονία οφείλει να επανορθώσει με την ακύρωση των εγγράφων και την απόδοση της ακίνητης περιουσίας στους νόμιμους ιδιοκτήτες της. Σε περιπτώσεις «επενδύσεων» από τους μη νόμιμους ιδιοκτήτες, το ίδιο το κράτος θα πρέπει να μεριμνήσει για τις αντίστοιχες αποζημιώσεις τους.
Λειτουργία γραφείων στην Δρυϊνούπολη όπου ειδικοί θα συμβουλεύουν πάνω σε θέματα που αφορούν σύγχρονες μεθόδους γεωργίας και κτηνοτροφίας (π.χ. βιολογικές καλλιέργειες, ελεύθερη βοσκή κ.ά.).
Άνοιγμα υποκαταστημάτων ελληνικών τραπεζών (συστημικών και συνεταιριστικών π.χ. Τράπεζα Ηπείρου), στους Γεωργουτσάτες, στα Βρυσερά, στο Αργυρόκαστρο, στην Πρεμετή, κ.ά. Ο πληθυσμός των παραπάνω περιοχών που δραστηριοποιείται στην Ελλάδα, αλλά και η προσπάθεια οικονομικής ανάπτυξης (π.χ. εμπόριο, τουρισμός κλπ), θα «βοηθήσει» τις τράπεζες που θα δείξουν έμπρακτο ενδιαφέρον.
Δημιουργία δημοτικών γραφείων τουρισμού τα οποία:
θα προβάλλουν τουριστικά περιοχές όπως η Δρόπολη, το Πωγώνι κ..ά.,
θα σχεδιάσουν την ήπια τουριστική ανάπτυξη (π.χ. της Άνω Δρόπολης και του Πωγωνίου) και
θα εποπτεύουν την εφαρμογή της. (π.χ. μετατροπή οικιών και άλλων κτιρίων σε ενοικιαζόμενα δωμάτια και μικρούς ξενώνες, τα οποία θα σέβονται την αρχιτεκτονική παράδοση, με αντίστοιχα πρότυπα όπως οι προδιαγραφές του ΕΟΤ)
Μελέτη βελτίωσης και εξορθολογισμού ηλεκτροδότησης, ύδρευσης και τηλεπικοινωνιών, σε περιοχές άμεσου ενδιαφέροντος (συνεργασία ΕΕ - ΔΕΗ – τοπικών οργανώσεων ΟΜΟΝΟΙΑ – ΟΤΑ). Ίδρυση και λειτουργία Εταιριών διάθεσης ηλεκτρικού ρεύματος, υδροδότησης ή και τηλεπικοινωνιών με μορφές όπου θα συνυπάρχουν η Τοπική Αυτοδιοίκηση, η ΟΜΟΝΟΙΑ, ντόπιοι ιδιώτες κ.ά.
Δημιουργία επιχειρήσεων διαχείρισης και επεξεργασίας απορριμμάτων όπου θα συμμετέχουν οι δήμοι της περιοχής. Σε περίπτωση που «άλλοι» δήμοι θα επιθυμούν να εξυπηρετούνται θα πρέπει να προβούν σε οικονομικές συμφωνίες με τις δημοτικές εταιρίες.
Δημιουργία δημοτικών επιχειρήσεων βιολογικού καθαρισμού
Δανειοδότηση εκ μέρους τραπεζών, ατόμων που επιθυμούν να επιστρέψουν στις γενέτειρές τους, με τις οικογένειές τους. Τα δάνεια θα αφορούν στέγη αλλά κυρίως αγορά ακινήτων για ίδρυση επιχειρήσεων και τον εξοπλισμό τους. Οι σχετικές αιτήσεις θα πρέπει να φέρουν και κάποιο είδος έγκρισης από το ΥΠΕΞ. Η συγκεκριμένη πρόταση μπορεί να συνδυαστεί με την αντίστοιχη περί «Ταμείου».
Σιδηροδρομική Σύνδεση Τρικάλων - Ιωαννίνων – Ηγουμενίτσας με τις εξής παρακάμψεις:
Ιωαννίνων - Αργυρόκαστρου και
Ηγουμενίτσας – Αγίων Σαράντα – Χιμάρας – Αυλώνα
Β. ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ
Ίδρυση και λειτουργία μικρού πρότυπου πλήρους νοσοκομείου στους Αγίους Σαράντα.
Ίδρυση και λειτουργία πρότυπων Κέντρων Υγείας σε κεφαλοχώρια και όπου κρίνεται ότι τα υπάρχοντα κρατικά ή εκκλησιαστικά δεν μπορούν να καλύψουν τις υπάρχουσες ανάγκες.
Δημιουργία Ασφαλιστικού Φορέα στον οποίο θα καταβάλουν όλοι όσοι θέλουν να εξυπηρετούνται με ιδιαίτερους όρους από τα παραπάνω ιδρύματα. Στον Φορέα αυτό θα συμμετέχει ασφαλιστικός φορέας του δημοσίου ή ιδιωτικού τομέα της Ελλάδας. Ο Ασφαλιστικό Φορέας δεν θα είναι αποκλείει μη κατόχους της κάρτας ομογενούς ή κατόχους υπηκοότητας του ελληνικού κράτους λόγω ομογένειας και θα περιλαμβάνει καλύψεις ιατροφαρμακευτικής φύσεως, συνταξιοδότησης κ.λπ.
Σημείωση: Τα τακτικά περιστατικά (και έως ένα σημείο τα έκτακτα) της περιοχής του Αργυροκάστρου, Δρυϊνουπόλεως – Πωγωνίου μπορούν να «εξυπηρετηθούν», από τα γειτονικά νοσοκομεία των Ιωαννίνων (Πανεπιστημιακό και «Χατζηκώστα»).
Γ. ΣΤΕΛΕΧΩΣΗ
1. Καταγραφή όλων των επιστημόνων βορείων Ηπειρωτών (συνεργασία Ομόνοιας, ΥΠΕΞ, εθνικοτοπικών οργανώσεων σε Ελλάδα και εξωτερικό) ώστε να δημιουργηθεί ειδικό μητρώο. Η καταγραφή των επιστημόνων θα περιλαμβάνει τα άτομα που έχουν λάβει τα πτυχία τους από Ιδρύματα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της Ελλάδας και του εξωτερικού, καθώς και τους φοιτητές.
2. Καταγραφή όλων των επαγγελματιών και ειδικευμένων εργατών βορείων Ηπειρωτών (συνεργασία Ομόνοιας, ΥΠΕΞ, εθνικοτοπικών οργανώσεων σε Ελλάδα και εξωτερικό) ώστε να δημιουργηθεί ειδικό μητρώο.
Όλοι όσοι καταγραφούν στα αντίστοιχα μητρώα Επιστημόνων και Επαγγελματιών θα πρέπει να αποτελέσουν την δεξαμενή για να στελεχώσουν όσα αναφέρονται πιο πάνω.
Σε γενικές γραμμές είναι προτιμητέο σε όλα τα ιδρύματα να υπάρχουν – κατά το πρώτο διάστημα τουλάχιστον – και ελλαδίτες.
Βορειοηπειρώτες εννοούνται όλοι όσοι έχουν κάνει αίτηση ή έχουν λάβει ταυτότητα ομογενούς του ελληνικού κράτους, όσοι έλαβαν υπηκοότητα του ελληνικού κράτους λόγω ομογένειας και όσοι αυτοπροσδιορίζονται εγγράφως και ενυπόγραφα ως ελληνικής καταγωγής και συνείδησης.
*Εκκρεμεί το ζήτημα των μη αναγνωρισμένων Ελλήνων της περιοχής από το ίδιο το ελλαδικό κράτος καθώς και η άρση του παράνομου και ρατσιστικού καθεστώτος μειονοτικών ζωνών.
Δ. ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ
Η χρηματοδότηση όλων των παραπάνω μπορεί να γίνει από:
το ελλαδικό κράτος
το κυπριακό κράτος,
τα διευρωπαϊκά προγράμματα,
τις ομογενειακές οργανώσεις,
ιδιώτες και φυσικά
τους ίδιους τους βόρειους Ηπειρώτες.
Προτείνουμε τη συγκρότηση ενός ιδιαίτερου ΤΑΜΕΙΟΥ, με σκοπό την εκπόνηση και εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου προγράμματος Συγκράτησης και Επιστροφής Πληθυσμού (κατ’ αρχάς). Στο Ταμείο αυτό οφείλουν να συμμετάσχουν και να συμβάλλουν όλοι οι άμεσα ενδιαφερόμενοι. Ειδικά για τους β/Ηπειρώτες που διαμένουν μόνιμα εντός του ελλαδικού κράτους είναι δυνατόν η συμβολή τους να γίνεται μέσω ενός νομοθετημένου ποσοστού επί των εισοδημάτων τους.
*ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ: Επισκεφτείτε τους Απ’ Έκει - Προτάσεις για οδοιπορικά στους τόπους των αυτοχθόνων Ελλήνων της Αλβανίας
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου