Ιδού ο νόμος 20/2025 για την αρπαγή των βουνών

 

ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ	ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
LIGJ Nr. 20/2025 PËR PAKETËN E MALEVE Në mbështetje të neneve 78, 81, pika 1, 83, pika 1, dhe 155 të Kushtetutës, me propozimin e Këshillit të Ministrave, KUVENDI I REPUBLIKËS SË SHQIPËRISË VENDOSI: KREU I DISPOZITA TË PËRGJITHSHME Neni 1 Qëllimi Ky ligj ka për qëllim tërheqjen e investimeve dhe nxitjen e zhvillimit ekonomik apo turistik në zonat me përparësi zhvillimin e ekonomisë malore, përmes kalimit të pronësisë së pronës së paluajtshme shtetërore tek individët dhe/ose personat fizikë e juridikë posedues jopronar me destinacion investimin në projekte që mundësojnë rimëkëmbjen ekonomike, nxitjen e punësimit në zonë, përmirësimin e kushteve të jetesës, shfrytëzimin eficient të burimeve natyre, mbrojtjen e ekosistemit dhe vlerave territoriale, në përputhje me parimet e transparencës dhe mbrojtjes së interesit publik. Neni 2 Objekti Objekti i këtij ligji është përcaktimi i procedurave, kritereve, rregullave dhe afateve procedurale për miratimin dhe zhvillimin e zonave me përparësi zhvillimin e ekonomisë malore, procedurave të kalimit të pronësisë së pronës së paluajtshme shtetërore te poseduesit jopronarë me çmim simbolik 1 (një) euro, si dhe rregullave specifike për investitorët, duke garantuar përdorimin e saj për investime të qëndrueshme dhe zhvillimin e territorit. Neni 3 Përkufizimet Në kuptim të këtij ligji, termat e mëposhtëm kanë këto kuptime: a) “Kontrata e kalimit të pronësisë” është marrëveshja e lidhur ndërmjet palës shitëse të pasurisë së paluajtshme shtetërore, të përfaqësuar nga titullari i ministrisë përgjegjëse për ekonominë apo personi i autorizuar prej tij, në cilësinë e pronarit shtet, dhe pala blerëse, e përfaqësuar nga poseduesi jopronar, emri i të cilit figuron në kartelën e pasurisë së paluajtshme shtetërore si posedues jopronar i pasurisë, me objekt kalimin e pronësisë përmes shitjes me tarifën simbolike 1 (një) euro; b) “Investitor” është personi fizik ose juridik, i regjistruar në regjistrin tregtar, në përputhje me legjislacionin vendas ose të huaj, sipas rastit, që kryen një investim në përputhje me parashikimet e këtij ligji dhe paraqet kërkesë në marrëveshje me poseduesin jopronar për realizimin e një projekti investimi; c) “Poseduesi jopronar” është individi, personi fizik ose juridik i identifikuar gjatë zbatimit të dispozitave të këtij ligji, i cili ka ushtruar dhe ushtron posedim të vazhdueshëm dhe të pandërprerë prej të paktën 10 (dhjetë) vjetësh mbi pasurinë e paluajtshme shtetërore, duke e përdorur atë sikur të ishte ai pronari i saj. Për qëllime të këtij ligji, konsiderohen posedues jopronarë edhe ata individë që nuk e përdorin pasurinë, por vërtetojnë lidhjen e tyre me pasurinë për të cilën nuk janë pajisur me titull pronësie sipas legjislacionit në fuqi dhe kërkojnë ta zhvillojnë atë nëpërmjet një investimi; ç) “Zonë me përparësi zhvillimin e ekonomisë malore” (në vijim zonë zhvillimi) është zona e miratuar sipas këtij ligji, e cila për shkak të karakteristikave që ofron peizazhi, burimet natyrore, trashëgimia kulturore apo tërësisë së aktiviteteve në natyrë që ofrojnë, përbëjnë potencial për zhvillimin e ekonomisë dhe nxitjen e investimeve, të cilat mund të arrihen përmes një mbështetjeje të posaçme, me qëllim rimëkëmbjen ekonomike, nxitjen e punësimit, përmirësimin e kushteve të jetesës, shfrytëzimin me eficiencë të burimeve të natyrës, mbrojtjen e ekosistemit, të vlerave territoriale, konsolidimin e marrëdhënieve të pronësisë, lehtësimin e procedurave administrative, të aplikimit të instrumenteve ekonomike të favorshme, me qëllim nxitjen e investimeve dhe diversifikimin e ekonomisë malore, në përputhje me parimet ndërkombëtare/bashkëkohore për zhvillimin në zonat malore. Neni 4 Përcaktimi i zonave me prioritet zhvillimi 1. Ministri përgjegjës për pushtetin vendor, me kërkesë të argumentuar të bashkisë kompetente, mund t’i propozojë Këshillit të Ministrave shpalljen e territorit të bashkisë apo të pjesës malore të atij territori si zonë zhvillimi. Vendimi i Këshillit të Ministrave përmban kufijtë e zonës dhe llojet e aktiviteteve që miratohen për t’u zhvilluar sipas këtij ligji në atë zonë. 2. Kërkesa për shpalljen e zonës së zhvillimit motivohet kryesisht nga nevoja për nxitjen dhe realizimin e potencialit të zhvillimit ekonomik, industrial apo turistik të zonës. Kjo kërkesë argumentohet me praninë e poseduesve jopronarë në territorin e zonës, si dhe me vështirësitë e hasura në dhënien e akteve të zhvillimit të territorit (leje zhvillimi dhe ndërtimi) në raport me pjesën tjetër të territorit, si pasojë e mosrregullimit të marrëdhënieve juridike të pronësisë private mbi tokën. 3. Pas shpalljes së zonës së zhvillimit, Agjencia Shtetërore e Kadastrës (në vijim ASHK-ja) fillon menjëherë procedurën e regjistrimit fillestar të zonave kadastrale, që përfshihen në zonën për zhvillim, nëse këto procedura nuk janë kryer më parë, në përputhje me rregullat e parashikuara në legjislacionin në fuqi për kadastrën. Kur zona i është nënshtruar më parë regjistrimit fillestar, nëse është e nevojshme, ASHK-ja kryen procedurat për përmirësimin e regjistrit të pasurive të paluajtshme, sipas të njëjtit legjislacion. 4. Rregullat e hollësishme për dokumentacionin dhe procedurën e shpalljes së zonës prioritare të zhvillimit përcaktohen me udhëzimin e ministrit përgjegjës për pushtetin vendor. KREU II PROCEDURA E NJOHJES SI POSEDUES JOPRONAR Neni 5 E drejta për t’u njohur “posedues jopronar” Pas shpalljes së zonës së zhvillimit, subjekteve (persona fizikë, juridikë apo individë), që zotërojnë pa titull pronësie pasuri shtetërore brenda kësaj zone, u lind e drejta të njihen si “posedues jopronarë”, me vendim të këshillit bashkiak përkatës, sipas procedurës së këtij kreu. Neni 6 Kërkesa 1. Pas hyrjes në fuqi të vendimit të Këshillit të Ministrave, që shpall zonën e zhvillimit, subjektet paraqesin aplikimin pranë njësisë së vetëqeverisjes vendore për njohjen si posedues jopronarë, të shoqëruar me plan rilevimi të sipërfaqes së poseduar, të hartuar nga një ekspert gjeodet i licencuar. 2. Poseduesi jopronar bashkangjitur kërkesës paraqet edhe dokumentacion provues ose informacion për këtë posedim, për cilësitë e përcaktuara në shkronjën “c”, të nenit 3, nëse ka të tillë, si vijon, por pa u kufizuar në: a) dokumentacion tatimor për aktivitet ekonomik mbi pronën; b) fatura të shërbimeve të lidhura me pronën; c) deklarata/dëshmi nga banorët dhe autoritetet vendore që konfirmojnë përdorimin e vazhdueshëm dhe të pandërprerë prej të paktën 10 vitesh të pronës; ç) fotografi, ortofoto ose prova të tjera materiale që vërtetojnë posedimin; ose d) dokumentacionin që vërteton lidhjen e tij me pasurinë. 3. Mungesa e dokumentacionit për posedimin nuk pezullon procedurën administrative për njohjen e tij si “posedues jopronar” dhe nuk passjell rrëzimin e kërkesës për sa kohë që nuk paraqiten prova apo pretendime nga të tretët përgjatë afatit të afishimit publik sipas përcaktimeve në nenin 10 të këtij ligji dhe nëse nuk rezulton problematikë me gjendjen juridike të pasurisë gjatë procesit të verifikimit, sipas nenit 7 të këtij ligji. 4. Rregullat e hollësishme për mënyrën e paraqitjes së aplikimit dhe procedurat e brendshme administrative për zbatimin e këtij neni pranë bashkive përcaktohen me udhëzim të kryetarit të bashkisë, në varësi të rrethanave të posaçme të secilës zonë. Neni 7 Verifikimet që kryhen nga bashkia 1. Bashkia kompetente brenda 30 (tridhjetë) ditëve nis evidentimin në terren të sipërfaqeve, objekt të kërkesave të administruara, duke verifikuar gjendjen e posedimit të pasurisë nga subjektet, për të cilën mban procesverbalin përkatës. 2. Krahas evidentimit në terren, bashkia kërkon informacion për gjendjen juridike të pasurisë, faktin nëse përfshihet në proceset kalimtare të pronësisë, si dhe për faktin nëse ajo është inventarizuar apo jo nga Agjencia Shtetërore e Kadastrës. Gjithashtu, kërkon informacion nga Agjencia e Trajtimit të Pronave për faktin nëse për sipërfaqen ka ose jo vendim për kthimin ose kompensimin fizik në favor të ish-pronarëve, sipas legjislacionit përkatës. Këto institucione duhet t’i kthejnë përgjigje bashkisë brenda 20 (njëzet) ditëve nga administrimi i kërkesës sipas legjislacionit në fuqi. Neni 8 Kriteret e lidhura me pronën 1. Sipërfaqja e pronës, objekt i kërkesës së subjektit, pavarësisht llojit të saj, duhet të plotësojë njëkohësisht këto kritere: a) të jetë pasuri shtetërore. Objekt i procedurave sipas këtij ligji janë edhe tokat në pronësi shtetërore, që janë inventarizuar në përgjegjësi administrimi të institucioneve qendrore, si dhe ato që janë transferuar në pronësi ose në përdorim te njësitë e vetëqeverisjes vendore, me kusht që sipërfaqja e pretenduar nga subjekti të mos përfshijë gjurmën e objekteve shtetërore. Në këto raste, procedura sipas këtij kreu vijon pas marrjes së pëlqimit nga institucioni administrues. Përjashtimisht, trajtohen sipas këtij ligji edhe rastet e sipërfaqeve që figurojnë në pronësi shtetërore në regjistrin e pasurive të paluajtshme, por për të cilat subjekti kërkues disponon dokumentacion pronësie të paregjistrueshëm sipas Kodit Civil dhe/ose legjislacionit në fuqi për kadastrën, me kusht që për tokën të mos ketë njëkohësisht edhe tituj pronësie të të tretëve, qoftë edhe të paregjistrueshëm; b) të mos jetë pronë publike e patjetërsueshme. Në kuptim të këtij ligji dhe të legjislacionit në fuqi për pronat e paluajtshme të shtetit, llojet e pasurisë “pyll”, “kullotë” “livadh” nuk janë të patjetërsueshme dhe mund t’u nënshtrohen procedurave të kalimit të pronësisë sipas këtij ligji; c) nuk i shërben operacionalitetit të Forcave të Armatosura, sipas legjislacionit në fuqi për pushtetet dhe autoritetet e drejtimit e të komandimit të Forcave të Armatosura në Republikën e Shqipërisë; ç) të mos rëndojnë mbi të të drejta reale të të tretëve; d) të mos jetë objekt i procedurave të fitimit të pronësisë sipas ligjit nr. 20/2020 dhe ligjeve të tjera të posaçme, që parashikojnë fitimin e pronësisë nëpërmjet procedurave administrative. Rastet kur, bazuar në legjislacionin e mësipërm, janë marrë vendime për rrëzimin e kërkesës së kalimit të pronësisë, trajtohen në përputhje me parashikimet e këtij ligji; dh) të mos jetë marrë për të vendimi i kthimit ose i kompensimit fizik të ish-pronarëve, sipas legjislacionit përkatës. 2. Kriteret e parashikuara në pikën 1 të këtij neni verifikohen nga njësia e vetëqeverisjes vendore. Neni 9 Refuzimi i plotë ose i pjesshëm i kërkesës 1. Nëse pas administrimit të informacionit nga ASHK-ja dhe Agjencia e Trajtimit të Pronave, dhe verifikimit të kushteve të lidhura me tokën e me subjektin sipas këtij ligji, bashkia konstaton se sipërfaqja e përcaktuar në planin e rilevimit, në tërësinë e saj, nuk përmbush njërin prej kushteve të përcaktuara në nenin 8 të këtij ligji apo se nga dokumentacioni ka prova ose informacion se subjekti nuk plotëson kushtet, sipas kuptimit të shkronjës “c”, të nenit 3 të këtij ligji, ajo i kthen përgjigje subjektit kërkues duke e informuar atë për pamundësinë e vijimit të procedurës së njohjes si “posedues jopronar” sipas këtij ligji. 2. Përjashtimisht, nëse vetëm një pjesë e sipërfaqes së planit të rilevimit nuk përmbush kushtet, bashkia i kërkon subjektit të shprehet brenda 30 (tridhjetë) ditëve nëse është dakord me vijimin e procedurës vetëm për pjesën e mbetur, sipas planit të ri të rilevimit të hartuar nga vetë bashkia apo të porositur prej saj. Nëse subjekti nuk shprehet brenda këtij afati, prezumohet se ai ka refuzuar vijimin e procedurës për pjesën e mbetur. Neni 10 Afishimi dhe miratimi nga këshilli bashkiak 1. Pas përfundimit të procedurës së përcaktuar në nenin 9 të këtij ligji, për pasuritë apo pjesët e tyre që përmbushin kushtet, bashkia kryen njoftimin me afishim publik për 45 (dyzet e pesë) ditë në ambientet e saj, në një vend tjetër publik brenda territorit të zonës, si dhe në faqen zyrtare të saj të internetit. Afishimi përmban listën e subjekteve me sipërfaqet respektive, përshkrimin e vendndodhjes së tyre dhe shoqërohet nga planet e rilevimit përkatëse. 2. Nëse gjatë afishimit publik paraqiten pretendime nga të tretë për pronësinë mbi pasurinë, të mbështetur në dokumentacion fitimi pronësie, qoftë edhe të paregjistruar në regjistrat e pasurive të paluajtshme apo paraqiten prova, apo informacion prej tyre për faktin se subjekti nuk përmbush kushtet sipas shkronjës “c”, të nenit 3 të këtij ligji, bashkia i kthen përgjigje subjektit kërkues, duke e informuar atë për pamundësinë e vijimit të procedurës së njohjes si “posedues jopronar” sipas këtij ligji. Përjashtimisht, nëse vetëm një pjesë e sipërfaqes së planit të rilevimit pretendohet nga të tretët apo për të paraqiten prova/indicie se nuk është ushtruar posedimi sipas kushteve të këtij ligji, bashkia i kërkon subjektit të shprehet brenda 30 (tridhjetë) ditëve nëse është dakord me vijimin e procedurës vetëm për pjesën e mbetur, sipas planit të ri të rilevimit të hartuar nga vetë bashkia apo të porositur prej saj. Nëse subjekti nuk shprehet brenda këtij afati, prezumohet se ai ka refuzuar vijimin e procedurës për pjesën e mbetur. Nuk pengojnë vijimin e procedurës pretendimet e të tretëve, të cilat nuk bazohen as në dokumentacion pronësie, as në dokumentacion që tregon rrethana të lidhura me cilësitë që duhet të plotësojë “pronari joposedues”, sipas përkufizimit në shkronjën “c”, të nenit 3 të këtij ligji. 3. Pas përfundimit të afatit të njoftimit përmes afishimit publik, bashkia harton listën e subjekteve që kërkojnë të njihen si “posedues jopronarë” dhe planrilevimet e sipërfaqeve përkatëse, të cilat i paraqiten për miratim këshillit bashkiak, brenda 30 (tridhjetë) ditëve nga përfundimi i afatit të njoftimit përmes afishimit publik. Këshilli bashkiak shprehet brenda 20 (njëzet) ditëve nga dërgimi i dokumentacionit. Pas miratimit të listës së poseduesve jopronarë, bashkia ose poseduesi jopronar paraqesin kërkesë në ASHK, në përputhje me parashikimet e legjislacionit në fuqi për kadastrën, për pasqyrimin e poseduesit jopronar në kartelën e secilës prej pasurive. 4. Në rastet e subjekteve që paraqesin rishtazi kërkesë për njohjen si “posedues jopronarë”, bashkia harton lista të reja ose dokumentacionin individual për një subjekt, nëse është rasti, duke ndjekur të njëjtat procedura të parashikuara në këtë kre. KREU III KALIMI I PRONËSISË, ZHVILLIMI DHE LEHTËSITË Neni 11 Miratimi i lejes së zhvillimit nga autoritetet e zhvillimit të territorit 1. Poseduesi jopronar, i njohur si i tillë me vendim të këshillit bashkiak, emri i të cilit figuron në kartelën e pasurisë së paluajtshme shtetërore, pavarësisht faktit se nuk ka fituar ende titullin e pronësisë mbi sipërfaqen, ka të drejtë të paraqesë kërkesën për marrjen e lejes së zhvillimit për të apo për një pjesë të saj, duke iu drejtuar Agjencisë së Zhvillimit të Territorit. 2. Për rastet e parashikuara në këtë ligj, miratohet leja e zhvillimit, pavarësisht nëse sipërfaqja gjendet në zonën për të cilën nuk ka ende dokumente të miratuara të planifikimit të territorit ose kur, edhe nëse ka të tilla, ato nuk parashikojnë kryerjen e ndërtimeve, sipas destinacionit të kërkuar. Vlerësimi i kërkesës për leje zhvillimi bëhet në bazë të projektit paraprak të veprës, që synohet të ndërtohet nga vetë poseduesi apo nga investitori që ka lidhur marrëveshje me të, i cili i bashkëlidhet kërkesës për leje zhvillimi. Pavarësisht parashikimeve të legjislacionit në fuqi për planifikimin dhe zhvillimin e territorit, autoriteti kompetent për miratimin e lejes së zhvillimit në këto rrethana është Këshilli Kombëtar i Territorit dhe Ujit (në vijim KKTU). 3. Sipërfaqet që trajtohen sipas parashikimeve të këtij ligji i nënshtrohen në çdo rast miratimit të lejes zhvillimit, sipas parashikimeve të këtij neni. Për këto sipërfaqe nuk zbatohen rastet e përjashtimit nga detyrimi për marrjen e lejes së zhvillimit të parashikuara nga legjislacioni për planifikimin dhe zhvillimin e territorit. 4. Kërkesa shqyrtohet në përputhje me parashikimet e legjislacionit për planifikimin dhe zhvillimin e territorit, me përjashtim të kushtit për pasjen e titullit të pronësisë, si dhe të çështjeve që rregullohen posaçërisht nga ky ligj, të cilat nuk pengojnë miratimin e lejes së zhvillimit për qëllimet e këtij ligji. Në rastet kur është pajisur me leje zhvillimi vetëm për një pjesë të sipërfaqes për të cilën është njohur si posedues jopronar, ky i fundit ka të drejtë të paraqesë rishtas kërkesa për leje zhvillimi për pjesët e mbetura. Neni 12 Kërkesa për blerje në ministrisë përgjegjëse 1. Pas marrjes së lejes së zhvillimit, poseduesi jopronar ka të drejtë të paraqesë në ministrinë përgjegjëse për ekonominë kërkesën për blerjen e sipërfaqes së përfshirë në lejen e zhvillimit, me vlerën simbolike 1 (një) euro të shoqëruar me: a) vendimin e këshillit bashkiak për njohjen si posedues jopronar; b) projektin e zhvillimit të veprës, të shoqëruar nga vendimi për lejen e zhvillimit; c) marrëveshjen e lidhur me investitorin, në rast se nuk do ta zhvillojë vetë sipërfaqen. 2. Ministria përgjegjëse për ekonominë, bazuar në dokumentacionin e pikës 1 të këtij neni, kryen shqyrtimin e kërkesës brenda 30 (tridhjetë) ditëve nga paraqitja e saj dhe e njofton subjektin për pranueshmërinë ose jo të kërkesës. Në rast mosplotësimi të kushteve të mësipërme, informon në mënyrë të arsyetuar kërkuesin për shkaqet e mospranimit. 3. Procedurat e kalimit të pronësisë sipas këtij ligji kryhen në çdo rast vetëm për atë pjesë të sipërfaqes që përfshihet në gjurmën e lejes së zhvillimit. Për pjesët e tjera të sipërfaqes për të cilën subjekti është njohur si posedues jopronar, të cilat nuk i nënshtrohen zhvillimit, subjekti ruan të drejtën për të kërkuar njohjen si pronar sipas parashikimeve të Kodit Civil, nëse plotëson kushtet e parashikuara në të apo kur t’i plotësojë këto kushte. Neni 13 Kontrata e shitjes 1. Në rast pranimi të kërkesës, ministria përgjegjëse për ekonominë fton poseduesin jopronar për lidhjen e kontratës së shitjes me kusht, me vlerën simbolike 1 (një) euro, ku kushti konsiston në marrjen e certifikatës së përdorimit. 2. Kontrata e shitjes me kusht regjistrohet në përputhje me rregullat e legjislacionit për kadastrën. Kalimi i pronësisë mbi sipërfaqen pasqyrohet në regjistrin e pasurive të paluajtshme vetëm pas plotësimit të kushtit. 3. Ministria përgjegjëse për ekonominë pas njoftimit të autoritetit kompetent për kontrollin e zhvillimit ka të drejtë ta zgjidhë kontratën në mënyrë të njëanshme nëse pas kalimit të 3 (tre) vjetëve nga lidhja e saj nuk kanë nisur ende punimet për ndërtimin e veprës. Zgjidhja e njëanshme e kontratës pasqyrohet në regjistrin e pasurive të paluajtshme. Neni 14 Leja e ndërtimit 1. Pas regjistrimit të kontratës së shitjes, pronari dhe investitori, që ka lidhur marrëveshje me të, kanë të drejtë të aplikojnë përkatësisht për pajisjen me leje ndërtimi për pjesën e sipërfaqes në posedim për të cilën është lidhur kontrata, në përputhje me parashikimet e këtij ligji dhe të legjislacionit në fuqi për planifikimin dhe zhvillimin e territorit, për aq sa këto të fundit nuk bien në kundërshtim me këtë ligj. Leja e ndërtimit miratohet nga KKTU-ja. 2. Në rast se gjatë shqyrtimit të kërkesës për leje ndërtimi rezulton se sipërfaqja ose projekti për të cilin kërkohet miratimi i kësaj lejeje, është më e vogël nga ajo për të cilën është lidhur kontrata, pezullohet miratimi i lejes së ndërtimit deri në ndryshimin e kontratës. Në këtë rast, ministria përgjegjëse për ekonominë lidh kontratën ndryshuese vetëm për sipërfaqen për të cilën është kërkuar miratimi i lejes së ndërtimit. 3. Autoriteti kompetent për kontrollin e zhvillimit të territorit monitoron zbatimin e lejes së ndërtimit dhe informon ministrinë përgjegjëse për ekonominë. Leja e ndërtimit e humbet vlefshmërinë e saj nëse punimet për veprën nuk nisin brenda 2 (dy) vjetëve nga miratimi i saj. Neni 15 Lehtësitë 1. Subjektet, që përfitojnë pronësinë mbi sipërfaqet sipas këtij ligji e që realizojnë projektin dhe ushtrojnë aktivitetin e deklaruar prej tyre, përfitojnë për një periudhë 10-vjeçare: a) përjashtim nga taksa e ndikimit në infrastrukturë; b) përjashtim nga taksa e pasurive të paluajtshme; c) përjashtim nga TVSH-ja; ç) përjashtim nga tatimi mbi të ardhurat. 2. Në çdo rast, lehtësitë, sipas pikës 1 të këtij neni, nuk mund të përfitohen nga më tepër se sa 500 (pesëqind) subjekte, që kanë fituar pronësinë sipas këtij ligji në të gjithë territorin e vendit. Në rast se numri i përgjithshëm i kërkesave të kalimit të pronësisë e tejkalon këtë shifër, ndiqet parimi i “të parit në kohë”, në raport me momentin e paraqitjes së kërkesës së kalimit të pronësisë, duke hequr nga rendi më pas edhe rastet e kërkesave që nuk procedohen dot për shkak të mosplotësimit të kushteve të tjera të këtij ligji. 3. Rregullat dhe procedurat për mënyrën e përfitimit të lehtësive sipas këtij neni përcaktohen me udhëzim të ministrit përgjegjës për financat. KREU IV DISPOZITA TË FUNDIT Neni 16 E drejta e ankimit Kundër vendimeve administrative të nxjerra nga organet kompetente në kuadër dhe sipas përcaktimeve të këtij ligji, individët, si dhe personat fizikë dhe/ose juridikë të interesuar, brenda 30 ditëve mund të ushtrojnë ankim administrativ pranë institucionit që ka marrë vendimin në përputhje me parashikimet e Kodit të Procedurave Administrative, si dhe më tej ankim gjyqësor sipas rregullave të ligjit për gjykatat administrative dhe gjykimin e mosmarrëveshjeve administrative. Neni 17 Aktet nënligjore 1. Ngarkohet ministri përgjegjës për pushtetin vendor dhe ministri përgjegjës për financat që, brenda 6 muajve nga hyrja në fuqi e këtij ligji, të miratojnë udhëzimet për dokumentacionin dhe procedurën e shpalljes së zonës prioritare të zhvillimit, si dhe për mënyrën e përfitimit të lehtësive, sipas neneve 4 dhe 15 të këtij ligji. 2. Ngarkohen kryetarët e bashkive që brenda 6 muajve nga hyrja në fuqi e këtij ligji të miratojnë udhëzimin për mënyrën e paraqitjes së aplikimit dhe procedurave të brendshme administrative për zbatimin sipas nenit 6 të këtij ligji. Neni 18 Hyrja në fuqi Ky ligj hyn në fuqi 15 ditë pas botimit në Fletoren Zyrtare. Miratuar në datën 13.3.2025. KRYETARE Elisa Spiropali	ΝΟΜΟΣ Αρ. 20/2025 ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΚΕΤΟ ΤΩΝ ΟΡΕΙΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ Με βάση τα άρθρα 78, 81, παράγραφος 1, 83, παράγραφος 1, και 155 του Συντάγματος, κατόπιν πρότασης του Υπουργικού Συμβουλίου, Η ΒΟΥΛΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ ΑΠΟΦΑΣΙΣΕ: ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ Άρθρο 1 Σκοπός Ο παρών νόμος έχει ως σκοπό την προσέλκυση επενδύσεων και την προώθηση της οικονομικής ή τουριστικής ανάπτυξης σε περιοχές με προτεραιότητα την ανάπτυξη της ορεινής οικονομίας, μέσω της μεταβίβασης της κυριότητας της κρατικής ακίνητης περιουσίας σε ιδιώτες και/ή φυσικά και νομικά πρόσωπα κατόχους χωρίς τίτλο, με προορισμό την επένδυση σε έργα που καθιστούν δυνατή την οικονομική ανάκαμψη, την ενίσχυση της απασχόλησης στην περιοχή, τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης, την αποδοτική αξιοποίηση των φυσικών πόρων, την προστασία του οικοσυστήματος και των εδαφικών αξιών, σύμφωνα με τις αρχές της διαφάνειας και της προστασίας του δημόσιου συμφέροντος. Άρθρο 2 Αντικείμενο Αντικείμενο του παρόντος νόμου είναι ο καθορισμός των διαδικασιών, κριτηρίων, κανόνων και προθεσμιών για την έγκριση και ανάπτυξη των περιοχών με προτεραιότητα την ανάπτυξη της ορεινής οικονομίας, οι διαδικασίες μεταβίβασης της κυριότητας κρατικής ακίνητης περιουσίας σε κατόχους χωρίς τίτλο με συμβολικό τίμημα 1 (ένα) ευρώ, καθώς και οι ειδικοί κανόνες για τους επενδυτές, διασφαλίζοντας τη χρήση της για βιώσιμες επενδύσεις και ανάπτυξη της περιοχής. Άρθρο 3 Ορισμοί Στο πλαίσιο του παρόντος νόμου, οι ακόλουθοι όροι έχουν τις εξής έννοιες: α) «Σύμβαση μεταβίβασης κυριότητας» είναι η συμφωνία που συνάπτεται μεταξύ του πωλητή της κρατικής ακίνητης περιουσίας, που εκπροσωπείται από τον Υπουργό αρμόδιο για την οικονομία ή εξουσιοδοτημένο πρόσωπο αυτού, υπό την ιδιότητα του κράτους-ιδιοκτήτη, και του αγοραστή, που εκπροσωπείται από τον κάτοχο χωρίς τίτλο, του οποίου το όνομα εμφανίζεται στο κτηματολόγιο ως κάτοχος χωρίς τίτλο του ακινήτου, με αντικείμενο τη μεταβίβαση της κυριότητας μέσω πώλησης με το συμβολικό αντίτιμο 1 (ενός) ευρώ· β) «Επενδυτής» είναι το φυσικό ή νομικό πρόσωπο, εγγεγραμμένο στο εμπορικό μητρώο, σύμφωνα με την εγχώρια ή ξένη νομοθεσία, κατά περίπτωση, το οποίο πραγματοποιεί επένδυση σύμφωνα με τις προβλέψεις του παρόντος νόμου και υποβάλλει αίτηση σε συμφωνία με τον κάτοχο χωρίς τίτλο για την υλοποίηση επενδυτικού έργου· γ) «Κάτοχος χωρίς τίτλο» είναι το άτομο, φυσικό ή νομικό πρόσωπο, που ταυτοποιείται κατά την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος νόμου και το οποίο έχει ασκήσει και ασκεί συνεχή και αδιάλειπτη κατοχή επί κρατικής ακίνητης περιουσίας για τουλάχιστον 10 (δέκα) χρόνια, χρησιμοποιώντας την σαν να ήταν ιδιοκτήτης αυτής. Για τους σκοπούς του παρόντος νόμου, ως κάτοχοι χωρίς τίτλο θεωρούνται και τα άτομα που δεν χρησιμοποιούν το ακίνητο, αλλά αποδεικνύουν τη σχέση τους με την περιουσία για την οποία δεν έχουν εφοδιαστεί με τίτλο κυριότητας σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και επιθυμούν να την αναπτύξουν μέσω επένδυσης· δ) «Περιοχή με προτεραιότητα την ανάπτυξη της ορεινής οικονομίας» (στο εξής «περιοχή ανάπτυξης») είναι η περιοχή που εγκρίνεται σύμφωνα με τον παρόντα νόμο και η οποία, λόγω των χαρακτηριστικών που προσφέρει το τοπίο, οι φυσικοί πόροι, η πολιτιστική κληρονομιά ή το σύνολο των δραστηριοτήτων στη φύση, αποτελεί δυναμικό για την ανάπτυξη της οικονομίας και την προσέλκυση επενδύσεων, που μπορούν να επιτευχθούν μέσω ειδικής υποστήριξης, με στόχο την οικονομική ανάκαμψη, την ενίσχυση της απασχόλησης, τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης, την αποδοτική αξιοποίηση των φυσικών πόρων, την προστασία του οικοσυστήματος και των εδαφικών αξιών, την εδραίωση των σχέσεων κυριότητας, τη διευκόλυνση των διοικητικών διαδικασιών, την εφαρμογή ευνοϊκών οικονομικών εργαλείων, με σκοπό την προώθηση επενδύσεων και τη διαφοροποίηση της ορεινής οικονομίας, σύμφωνα με τις διεθνείς/σύγχρονες αρχές ανάπτυξης στις ορεινές περιοχές. Άρθρο 4 Καθορισμός περιοχών με προτεραιότητα ανάπτυξης 1. Ο Υπουργός αρμόδιος για την τοπική αυτοδιοίκηση, κατόπιν αιτιολογημένου αιτήματος του αρμόδιου δήμου, μπορεί να προτείνει στο Υπουργικό Συμβούλιο την ανακήρυξη του εδάφους του δήμου ή του ορεινού τμήματός του ως περιοχή ανάπτυξης. Η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου περιλαμβάνει τα όρια της περιοχής και τα είδη δραστηριοτήτων που εγκρίνονται για ανάπτυξη σύμφωνα με τον παρόντα νόμο. 2. Το αίτημα για την ανακήρυξη της περιοχής ανάπτυξης αιτιολογείται κυρίως από την ανάγκη προώθησης και αξιοποίησης του δυναμικού οικονομικής, βιομηχανικής ή τουριστικής ανάπτυξης της περιοχής. Το αίτημα αυτό τεκμηριώνεται με την παρουσία κατόχων χωρίς τίτλο στην περιοχή, καθώς και με τις δυσκολίες που έχουν προκύψει στη χορήγηση πράξεων ανάπτυξης εδάφους (άδειες ανάπτυξης και οικοδομής) σε σχέση με την υπόλοιπη επικράτεια, λόγω της μη ρύθμισης των νομικών σχέσεων ιδιωτικής κυριότητας επί της γης. 3. Μετά την ανακήρυξη της περιοχής ανάπτυξης, η Κρατική Υπηρεσία Κτηματολογίου (στο εξής ΚΥΚ) ξεκινά αμέσως τη διαδικασία αρχικής εγγραφής των κτηματολογικών ζωνών που περιλαμβάνονται στην περιοχή ανάπτυξης, εφόσον αυτές δεν έχουν προηγουμένως καταγραφεί, σύμφωνα με τους κανόνες της ισχύουσας νομοθεσίας περί κτηματολογίου. Όταν η περιοχή έχει ήδη υποβληθεί σε αρχική εγγραφή, αν είναι απαραίτητο, η ΚΥΚ προβαίνει στις διαδικασίες βελτίωσης του μητρώου ακίνητης περιουσίας, σύμφωνα με την ίδια νομοθεσία. 4. Οι λεπτομερείς κανόνες για τα δικαιολογητικά και τη διαδικασία ανακήρυξης περιοχής προτεραιότητας ανάπτυξης καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού αρμόδιου για την τοπική αυτοδιοίκηση. ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ ΩΣ ΚΑΤΟΧΟΥ ΧΩΡΙΣ ΤΙΤΛΟ Άρθρο 5 Δικαίωμα αναγνώρισης ως «κάτοχος χωρίς τίτλο» Μετά την ανακήρυξη της περιοχής ανάπτυξης, στα υποκείμενα (φυσικά πρόσωπα, νομικά πρόσωπα ή ιδιώτες), που κατέχουν χωρίς τίτλο κυριότητας κρατική περιουσία εντός αυτής της περιοχής, ανακύπτει το δικαίωμα να αναγνωριστούν ως «κάτοχοι χωρίς τίτλο», με απόφαση του αντίστοιχου δημοτικού συμβουλίου, σύμφωνα με τη διαδικασία του παρόντος κεφαλαίου. Άρθρο 6 Αίτηση 1. Μετά την έναρξη ισχύος της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου που ανακηρύσσει την περιοχή ανάπτυξης, τα υποκείμενα υποβάλλουν αίτηση στην αρμόδια μονάδα τοπικής αυτοδιοίκησης για αναγνώριση ως κάτοχοι χωρίς τίτλο, συνοδευόμενη από τοπογραφικό διάγραμμα της κατεχόμενης έκτασης, συνταγμένο από αδειοδοτημένο γεωμέτρη. 2. Ο κάτοχος χωρίς τίτλο, μαζί με την αίτηση, υποβάλλει και αποδεικτικά έγγραφα ή πληροφορίες για την κατοχή, για τις ιδιότητες που καθορίζονται στο στοιχείο «γ» του άρθρου 3, εφόσον υπάρχουν, όπως ενδεικτικά: α) φορολογικά έγγραφα για οικονομική δραστηριότητα επί της περιουσίας· β) τιμολόγια υπηρεσιών σχετικών με την περιουσία· γ) δηλώσεις/βεβαιώσεις κατοίκων και τοπικών αρχών που επιβεβαιώνουν τη συνεχή και αδιάλειπτη χρήση της περιουσίας για τουλάχιστον 10 χρόνια· δ) φωτογραφίες, ορθοφωτογραφίες ή άλλα υλικά αποδεικτικά στοιχεία κατοχής· ή ε) έγγραφα που αποδεικνύουν τη σχέση του με την περιουσία. 3. Η έλλειψη αποδεικτικών εγγράφων για την κατοχή δεν αναστέλλει τη διοικητική διαδικασία αναγνώρισης ως «κάτοχος χωρίς τίτλο» και δεν συνεπάγεται απόρριψη της αίτησης, εφόσον δεν υποβάλλονται ενστάσεις ή ισχυρισμοί από τρίτους κατά τη διάρκεια της δημόσιας ανάρτησης σύμφωνα με το άρθρο 10 του παρόντος νόμου και εφόσον δεν προκύπτουν προβλήματα με τη νομική κατάσταση της περιουσίας κατά τον έλεγχο, σύμφωνα με το άρθρο 7 του παρόντος νόμου. 4. Οι λεπτομερείς κανόνες για τον τρόπο υποβολής της αίτησης και τις εσωτερικές διοικητικές διαδικασίες για την εφαρμογή του παρόντος άρθρου στις δημοτικές αρχές καθορίζονται με απόφαση του δημάρχου, ανάλογα με τις ειδικές περιστάσεις κάθε περιοχής. Άρθρο 7 Έλεγχοι που διενεργούνται από τον δήμο 1. Ο αρμόδιος δήμος, εντός 30 (τριάντα) ημερών, ξεκινά τον επιτόπιο έλεγχο των εκτάσεων που αποτελούν αντικείμενο των αιτήσεων, επαληθεύοντας την κατάσταση κατοχής της περιουσίας από τα υποκείμενα και συντάσσει το σχετικό πρακτικό. 2. Παράλληλα με τον επιτόπιο έλεγχο, ο δήμος ζητεί πληροφορίες για τη νομική κατάσταση της περιουσίας, αν εμπίπτει σε μεταβατικές διαδικασίες κυριότητας, καθώς και αν έχει καταγραφεί ή όχι από την Κρατική Υπηρεσία Κτηματολογίου. Ζητεί επίσης πληροφορίες από τον Οργανισμό Διαχείρισης Ιδιοκτησιών για το αν υπάρχει απόφαση επιστροφής ή φυσικής αποζημίωσης υπέρ πρώην ιδιοκτητών, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία. Τα ιδρύματα αυτά υποχρεούνται να απαντήσουν στον δήμο εντός 20 (είκοσι) ημερών από την παραλαβή του αιτήματος, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία. Άρθρο 8 Κριτήρια σχετικά με την περιουσία 1. Η έκταση της περιουσίας, αντικείμενο αίτησης του υποκειμένου, ανεξαρτήτως τύπου, πρέπει ταυτόχρονα να πληροί τα εξής κριτήρια: α) να είναι κρατική περιουσία. Αντικείμενο διαδικασιών σύμφωνα με τον παρόντα νόμο είναι και τα κρατικά εδάφη που έχουν καταγραφεί στην ευθύνη διαχείρισης κεντρικών θεσμών, καθώς και εκείνα που έχουν μεταβιβαστεί σε κυριότητα ή χρήση σε μονάδες τοπικής αυτοδιοίκησης, υπό τον όρο ότι η αιτούμενη έκταση δεν περιλαμβάνει τα ίχνη κρατικών εγκαταστάσεων. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η διαδικασία συνεχίζεται μετά από συναίνεση του διαχειριστικού φορέα. Κατ’ εξαίρεση, καλύπτονται από τον παρόντα νόμο και οι περιπτώσεις εκτάσεων που εμφανίζονται ως κρατική ιδιοκτησία στο κτηματολόγιο, αλλά για τις οποίες ο αιτών διαθέτει μη καταχωρίσιμα έγγραφα κυριότητας σύμφωνα με τον Αστικό Κώδικα και/ή την ισχύουσα νομοθεσία περί κτηματολογίου, υπό τον όρο ότι για τη γη δεν υπάρχουν ταυτόχρονα τίτλοι κυριότητας τρίτων, έστω και μη καταχωρίσιμοι· β) να μην αποτελεί δημόσια περιουσία αμεταβίβαστης φύσης. Κατά την έννοια του παρόντος νόμου και της ισχύουσας νομοθεσίας για τα κρατικά ακίνητα, τα είδη περιουσίας «δάσος», «βοσκότοπος», «λιβάδι» δεν είναι αμεταβίβαστα και μπορούν να υπαχθούν στις διαδικασίες μεταβίβασης κυριότητας του παρόντος νόμου· γ) να μην εξυπηρετεί τη λειτουργικότητα των Ενόπλων Δυνάμεων, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία για τις εξουσίες και τις αρμοδιότητες διοίκησης και διοίκησης των Ενόπλων Δυνάμεων στην Αλβανική Δημοκρατία· δ) να μην επιβαρύνεται με εμπράγματα δικαιώματα τρίτων· ε) να μην αποτελεί αντικείμενο διαδικασιών απόκτησης κυριότητας βάσει του νόμου αριθ. 20/2020 και άλλων ειδικών νόμων που προβλέπουν απόκτηση κυριότητας μέσω διοικητικών διαδικασιών. Οι περιπτώσεις όπου, βάσει της ανωτέρω νομοθεσίας, έχουν ληφθεί αποφάσεις απόρριψης της αίτησης μεταβίβασης κυριότητας, αντιμετωπίζονται σύμφωνα με τις προβλέψεις του παρόντος νόμου· στ) να μην έχει εκδοθεί γι’ αυτήν απόφαση επιστροφής ή φυσικής αποζημίωσης πρώην ιδιοκτητών, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία. 2. Τα κριτήρια της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου ελέγχονται από τη μονάδα τοπικής αυτοδιοίκησης. Άρθρο 9 Πλήρης ή μερική απόρριψη της αίτησης 1. Εάν, μετά τη συλλογή πληροφοριών από την ΚΥΚ και τον Οργανισμό Διαχείρισης Ιδιοκτησιών, και τον έλεγχο των όρων που συνδέονται με τη γη και το υποκείμενο σύμφωνα με τον παρόντα νόμο, ο δήμος διαπιστώσει ότι η έκταση που καθορίζεται στο τοπογραφικό διάγραμμα, στο σύνολό της, δεν πληροί κάποια από τις προϋποθέσεις του άρθρου 8 του παρόντος νόμου ή ότι από τα έγγραφα προκύπτουν αποδείξεις ή πληροφορίες ότι το υποκείμενο δεν πληροί τις προϋποθέσεις του στοιχείου «γ» του άρθρου 3, ενημερώνει τον αιτούντα για την αδυναμία συνέχισης της διαδικασίας αναγνώρισης ως «κάτοχος χωρίς τίτλο» σύμφωνα με τον παρόντα νόμο. 2. Κατ’ εξαίρεση, εάν μόνο μέρος της έκτασης του τοπογραφικού διαγράμματος δεν πληροί τις προϋποθέσεις, ο δήμος ζητεί από τον αιτούντα να δηλώσει εντός 30 (τριάντα) ημερών αν συμφωνεί να συνεχιστεί η διαδικασία μόνο για το υπόλοιπο τμήμα, βάσει νέου τοπογραφικού διαγράμματος που καταρτίζεται από τον ίδιο τον δήμο ή κατόπιν εντολής του. Εάν ο αιτών δεν απαντήσει εντός της προθεσμίας, τεκμαίρεται ότι αρνήθηκε τη συνέχιση της διαδικασίας για το υπόλοιπο τμήμα. Άρθρο 10 Ανάρτηση και έγκριση από το δημοτικό συμβούλιο 1. Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας του άρθρου 9 του παρόντος νόμου, για τις περιουσίες ή τα τμήματά τους που πληρούν τις προϋποθέσεις, ο δήμος προβαίνει σε δημόσια ανάρτηση για 45 (σαράντα πέντε) ημέρες στα γραφεία του, σε άλλο δημόσιο χώρο εντός της περιοχής, καθώς και στην επίσημη ιστοσελίδα του. Η ανάρτηση περιλαμβάνει τον κατάλογο των υποκειμένων με τις αντίστοιχες εκτάσεις, την περιγραφή της τοποθεσίας τους και συνοδεύεται από τα σχετικά τοπογραφικά διαγράμματα. 2. Εάν κατά τη δημόσια ανάρτηση υποβληθούν ισχυρισμοί από τρίτους για την κυριότητα της περιουσίας, που στηρίζονται σε έγγραφα κυριότητας, έστω και μη καταχωρισμένα στο κτηματολόγιο, ή προσκομιστούν αποδείξεις ή πληροφορίες ότι ο αιτών δεν πληροί τις προϋποθέσεις του στοιχείου «γ» του άρθρου 3 του παρόντος νόμου, ο δήμος ενημερώνει τον αιτούντα για την αδυναμία συνέχισης της διαδικασίας αναγνώρισης ως «κάτοχος χωρίς τίτλο» σύμφωνα με τον παρόντα νόμο. Κατ’ εξαίρεση, εάν μόνο μέρος της έκτασης του τοπογραφικού διαγράμματος αμφισβητείται από τρίτους ή προσκομίζονται αποδείξεις/ενδείξεις ότι δεν έχει ασκηθεί κατοχή σύμφωνα με τις προϋποθέσεις του παρόντος νόμου, ο δήμος ζητεί από τον αιτούντα να δηλώσει εντός 30 (τριάντα) ημερών αν συμφωνεί να συνεχιστεί η διαδικασία μόνο για το υπόλοιπο τμήμα, βάσει νέου τοπογραφικού διαγράμματος που καταρτίζεται από τον ίδιο τον δήμο ή κατόπιν εντολής του. Εάν ο αιτών δεν απαντήσει εντός της προθεσμίας, τεκμαίρεται ότι αρνήθηκε τη συνέχιση της διαδικασίας για το υπόλοιπο τμήμα. Δεν εμποδίζουν τη συνέχιση της διαδικασίας οι ισχυρισμοί τρίτων που δεν βασίζονται σε έγγραφα κυριότητας ούτε σε έγγραφα που αποδεικνύουν συνθήκες σχετικές με τις ιδιότητες που πρέπει να πληροί ο «κάτοχος χωρίς τίτλο», σύμφωνα με τον ορισμό του στοιχείου «γ» του άρθρου 3 του παρόντος νόμου. 3. Μετά την ολοκλήρωση της προθεσμίας δημόσιας ανάρτησης, ο δήμος συντάσσει κατάλογο των υποκειμένων που ζητούν να αναγνωριστούν ως «κάτοχοι χωρίς τίτλο» και τα τοπογραφικά διαγράμματα των αντίστοιχων εκτάσεων, τα οποία υποβάλλονται για έγκριση στο δημοτικό συμβούλιο, εντός 30 (τριάντα) ημερών από τη λήξη της ανάρτησης. Το δημοτικό συμβούλιο αποφασίζει εντός 20 (είκοσι) ημερών από την υποβολή των εγγράφων. Μετά την έγκριση του καταλόγου των κατόχων χωρίς τίτλο, ο δήμος ή ο κάτοχος χωρίς τίτλο υποβάλλει αίτηση στην ΚΥΚ, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία περί κτηματολογίου, για την καταχώριση του κατόχου χωρίς τίτλο στο κτηματολόγιο κάθε περιουσίας. 4. Στις περιπτώσεις που τα υποκείμενα υποβάλλουν εκ νέου αίτηση για αναγνώριση ως «κάτοχοι χωρίς τίτλο», ο δήμος συντάσσει νέους καταλόγους ή ατομικά έγγραφα για κάθε υποκείμενο, εφόσον απαιτείται, ακολουθώντας τις ίδιες διαδικασίες που προβλέπονται στο παρόν κεφάλαιο. ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙΙ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗ ΤΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ, ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΣΕΙΣ Άρθρο 11 Έγκριση της άδειας ανάπτυξης από τις αρχές χωρικής ανάπτυξης 1. Ο κάτοχος χωρίς τίτλο, ο οποίος έχει αναγνωριστεί ως τέτοιος με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου και το όνομά του εμφανίζεται στο φύλλο του κρατικού ακινήτου, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι δεν έχει ακόμη αποκτήσει τον τίτλο κυριότητας επί της επιφάνειας, έχει το δικαίωμα να υποβάλει αίτηση για τη λήψη άδειας ανάπτυξης για το σύνολο ή για μέρος αυτής, απευθυνόμενος στην Υπηρεσία Ανάπτυξης του Εδάφους. 2. Στις περιπτώσεις που προβλέπονται στον παρόντα νόμο, εγκρίνεται η άδεια ανάπτυξης, ανεξάρτητα εάν η επιφάνεια βρίσκεται σε περιοχή για την οποία δεν υπάρχουν ακόμη εγκεκριμένα χωροταξικά σχέδια ή όταν, ακόμα κι αν υπάρχουν, αυτά δεν προβλέπουν την εκτέλεση οικοδομικών έργων για τον ζητούμενο προορισμό. Η αξιολόγηση της αίτησης για άδεια ανάπτυξης γίνεται βάσει του προκαταρκτικού σχεδίου του έργου που προτίθεται να ανεγείρει ο ίδιος ο κάτοχος ή ο επενδυτής που έχει συνάψει συμφωνία μαζί του, το οποίο επισυνάπτεται στην αίτηση για άδεια ανάπτυξης. Ανεξαρτήτως των προβλέψεων της ισχύουσας νομοθεσίας περί χωροταξικού σχεδιασμού και ανάπτυξης, αρμόδιο όργανο για την έγκριση της άδειας ανάπτυξης στις εν λόγω περιστάσεις είναι το Εθνικό Συμβούλιο Χωροταξίας και Υδάτων (εφεξής ΕΣΧΥ). 3. Οι επιφάνειες που αντιμετωπίζονται σύμφωνα με τις προβλέψεις του παρόντος νόμου υπόκεινται σε κάθε περίπτωση στην υποχρέωση έγκρισης άδειας ανάπτυξης, σύμφωνα με το παρόν άρθρο. Για τις επιφάνειες αυτές δεν εφαρμόζονται οι εξαιρέσεις από την υποχρέωση λήψης άδειας ανάπτυξης, όπως προβλέπονται στη νομοθεσία περί χωροταξικού σχεδιασμού και ανάπτυξης. 4. Η αίτηση εξετάζεται σύμφωνα με τις προβλέψεις της νομοθεσίας για τον χωροταξικό σχεδιασμό και την ανάπτυξη, με εξαίρεση τον όρο της ύπαρξης τίτλου κυριότητας, καθώς και ζητήματα που ρυθμίζονται ειδικά από τον παρόντα νόμο, τα οποία δεν εμποδίζουν την έγκριση της άδειας ανάπτυξης για τους σκοπούς του παρόντος νόμου. Στις περιπτώσεις όπου έχει εκδοθεί άδεια ανάπτυξης μόνο για τμήμα της επιφάνειας για την οποία έχει αναγνωριστεί ως κάτοχος χωρίς τίτλο, ο τελευταίος έχει το δικαίωμα να υποβάλει εκ νέου αίτηση για άδεια ανάπτυξης για τα υπόλοιπα τμήματα. Άρθρο 12 Αίτηση για αγορά στο αρμόδιο υπουργείο 1. Μετά τη λήψη της άδειας ανάπτυξης, ο κάτοχος χωρίς τίτλο έχει το δικαίωμα να υποβάλει στο αρμόδιο για την οικονομία υπουργείο αίτηση για την αγορά της επιφάνειας που περιλαμβάνεται στην άδεια ανάπτυξης, στην συμβολική αξία 1 (ενός) ευρώ, συνοδευόμενη από: a) την απόφαση του δημοτικού συμβουλίου για την αναγνώρισή του ως κατόχου χωρίς τίτλο· b) το σχέδιο ανάπτυξης του έργου, συνοδευόμενο από την απόφαση χορήγησης της άδειας ανάπτυξης· c) τη συμφωνία που έχει συναφθεί με τον επενδυτή, εφόσον δεν θα αναπτύξει ο ίδιος την επιφάνεια. 2. Το αρμόδιο για την οικονομία υπουργείο, βάσει των εγγράφων της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου, εξετάζει την αίτηση εντός 30 (τριάντα) ημερών από την υποβολή της και ενημερώνει τον αιτούντα για την αποδοχή ή μη της αίτησης. Σε περίπτωση μη τήρησης των ανωτέρω προϋποθέσεων, ενημερώνει αιτιολογημένα τον αιτούντα για τους λόγους της μη αποδοχής. 3. Οι διαδικασίες μεταβίβασης της κυριότητας σύμφωνα με τον παρόντα νόμο διενεργούνται σε κάθε περίπτωση μόνο για εκείνο το τμήμα της επιφάνειας που περιλαμβάνεται στο αποτύπωμα της άδειας ανάπτυξης. Για τα υπόλοιπα τμήματα της επιφάνειας για τα οποία το υποκείμενο έχει αναγνωριστεί ως κάτοχος χωρίς τίτλο, αλλά δεν υπόκεινται σε ανάπτυξη, το υποκείμενο διατηρεί το δικαίωμα να ζητήσει την αναγνώρισή του ως κυρίου σύμφωνα με τον Αστικό Κώδικα, εφόσον πληροί τις προβλεπόμενες προϋποθέσεις ή όταν τις πληροί στο μέλλον. Άρθρο 13 Σύμβαση πώλησης 1. Σε περίπτωση αποδοχής της αίτησης, το αρμόδιο για την οικονομία υπουργείο καλεί τον κάτοχο χωρίς τίτλο για τη σύναψη σύμβασης πώλησης υπό όρο, με τη συμβολική αξία 1 (ενός) ευρώ, όπου ο όρος συνίσταται στην απόκτηση του πιστοποιητικού χρήσης. 2. Η σύμβαση πώλησης υπό όρο καταχωρίζεται σύμφωνα με τους κανόνες της νομοθεσίας περί κτηματολογίου. Η μεταβίβαση της κυριότητας επί της επιφάνειας αποτυπώνεται στο κτηματολόγιο μόνο μετά την πλήρωση του όρου. 3. Το αρμόδιο για την οικονομία υπουργείο, κατόπιν ειδοποίησης της αρμόδιας αρχής ελέγχου της ανάπτυξης, έχει το δικαίωμα να καταγγείλει μονομερώς τη σύμβαση, εάν μετά την πάροδο 3 (τριών) ετών από τη σύναψή της δεν έχουν ακόμη ξεκινήσει οι εργασίες για την ανέγερση του έργου. Η μονομερής καταγγελία της σύμβασης καταχωρίζεται στο κτηματολόγιο. Άρθρο 14 Άδεια οικοδομής 1. Μετά την καταχώριση της σύμβασης πώλησης, ο ιδιοκτήτης και ο επενδυτής που έχει συνάψει συμφωνία μαζί του έχουν το δικαίωμα να υποβάλουν αντίστοιχα αίτηση για χορήγηση άδειας οικοδομής για το τμήμα της επιφάνειας που κατέχουν και για το οποίο έχει συναφθεί η σύμβαση, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου και της ισχύουσας νομοθεσίας περί χωροταξικού σχεδιασμού και ανάπτυξης, εφόσον οι τελευταίες δεν αντιβαίνουν στον παρόντα νόμο. Η άδεια οικοδομής εγκρίνεται από το ΕΣΧΥ. 2. Εάν κατά την εξέταση της αίτησης για άδεια οικοδομής προκύψει ότι η επιφάνεια ή το έργο για το οποίο ζητείται η έγκριση είναι μικρότερη από εκείνη για την οποία έχει συναφθεί η σύμβαση, η έγκριση της άδειας οικοδομής αναστέλλεται έως ότου τροποποιηθεί η σύμβαση. Σε αυτή την περίπτωση, το αρμόδιο για την οικονομία υπουργείο συνάπτει τροποποιητική σύμβαση μόνο για την επιφάνεια για την οποία ζητήθηκε η έγκριση άδειας οικοδομής. 3. Η αρμόδια αρχή ελέγχου της χωρικής ανάπτυξης παρακολουθεί την εφαρμογή της άδειας οικοδομής και ενημερώνει το αρμόδιο για την οικονομία υπουργείο. Η άδεια οικοδομής χάνει την ισχύ της εάν οι εργασίες για το έργο δεν αρχίσουν εντός 2 (δύο) ετών από την έγκρισή της. Άρθρο 15 Διευκολύνσεις 1. Τα υποκείμενα που αποκτούν κυριότητα επί των επιφανειών σύμφωνα με τον παρόντα νόμο και υλοποιούν το έργο και ασκούν τη δηλωθείσα από αυτούς δραστηριότητα, απολαμβάνουν για περίοδο 10 ετών: a) απαλλαγή από τον φόρο επιρροής στις υποδομές· b) απαλλαγή από τον φόρο ακινήτων· c) απαλλαγή από τον ΦΠΑ· d) απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος. 2. Σε κάθε περίπτωση, οι διευκολύνσεις της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου δεν μπορούν να επωφεληθούν από περισσότερα από 500 (πεντακόσια) υποκείμενα, που έχουν αποκτήσει κυριότητα σύμφωνα με τον παρόντα νόμο σε ολόκληρη την επικράτεια. Εάν ο συνολικός αριθμός αιτήσεων μεταβίβασης κυριότητας υπερβεί αυτό το όριο, εφαρμόζεται η αρχή της «προτεραιότητας στον χρόνο», σε σχέση με τη στιγμή υποβολής της αίτησης μεταβίβασης, αφαιρώντας στη συνέχεια και τις περιπτώσεις αιτήσεων που δεν μπορούν να προχωρήσουν λόγω μη πλήρωσης άλλων προϋποθέσεων του παρόντος νόμου. 3. Οι κανόνες και οι διαδικασίες για τον τρόπο απόλαυσης των διευκολύνσεων κατά το παρόν άρθρο καθορίζονται με απόφαση του αρμόδιου για τα οικονομικά υπουργού. ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV ΤΕΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ Άρθρο 16 Δικαίωμα προσφυγής Κατά των διοικητικών αποφάσεων που εκδίδονται από τα αρμόδια όργανα στο πλαίσιο και σύμφωνα με τις προβλέψεις του παρόντος νόμου, τα άτομα καθώς και τα φυσικά και/ή νομικά πρόσωπα που έχουν έννομο συμφέρον, εντός 30 ημερών μπορούν να ασκήσουν διοικητική προσφυγή στο όργανο που εξέδωσε την απόφαση, σύμφωνα με τον Κώδικα Διοικητικών Διαδικασιών, καθώς και στη συνέχεια δικαστική προσφυγή σύμφωνα με τους κανόνες του νόμου περί διοικητικών δικαστηρίων και εκδίκασης διοικητικών διαφορών. Άρθρο 17 Κανονιστικές πράξεις 1. Ορίζεται ο υπουργός αρμόδιος για την τοπική αυτοδιοίκηση και ο υπουργός αρμόδιος για τα οικονομικά να εγκρίνουν, εντός 6 μηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου, τις οδηγίες για τον απαιτούμενο φάκελο και τη διαδικασία ανακήρυξης περιοχής προτεραιότητας ανάπτυξης, καθώς και για τον τρόπο χορήγησης των διευκολύνσεων, σύμφωνα με τα άρθρα 4 και 15 του παρόντος νόμου. 2. Ορίζονται οι δήμαρχοι να εγκρίνουν, εντός 6 μηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου, την οδηγία για τον τρόπο υποβολής της αίτησης και τις εσωτερικές διοικητικές διαδικασίες για την εφαρμογή του άρθρου 6 του παρόντος νόμου. Άρθρο 18 Έναρξη ισχύος Ο παρών νόμος τίθεται σε ισχύ 15 ημέρες μετά τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα. Εγκρίθηκε στις 13.3.2025. ΠΡΟΕΔΡΟΣ Elisa Spiropali
FLETORJA ZYRTARE E REPUBLIKËS SË SHQIPËRISË, Viti: 2025 – Numri: 69, Botim i Qendrës së Botimeve Zyrtare, Tiranë – E premte, 18 prill 2025, Faqe 7791 - 7796
https://www.paketaemaleve.gov.al/pdf/Ligji202025.pdf (πρόσβαση: 30/8/2025   Ένα δείγμα από την εφημερίδα Shqiptarja (16/7/2025) με τον τίτλο: Πακέτο βουνού, ο Ράμα δημοσιεύει τον χάρτη: 787 αιτούντες σε μόλις 5 ημέρες! Εφαρμόστε και χτίστε με άδεια (έναν μήνα πριν από το σχέδιο "φωτιές")   https://shqiptarja.com/lajm/paketa-e-maleve-rama-publikon-harten-787-aplikante-ne-vetem-5-dite